podcast، نشر اطراف، بی کاغذ، الهام شوشتری زاده، نفیسه مرشدزاده، کتابخوانی، ادبیات، شعر
بلاگ, معرفی

معرفی 15 پادکست انگلیسی با موضوع کتاب، شعر و ادبیات 

روزگاری خواندن مجله‌ها و ماهنامۀ مختلف یا حتی وبلاگ‌های متفاوت از علایق دوستداران ادبیات بود. خیلی‌هایمان هنوز دورانی را به یاد داریم که ساعت‌ها مجله‌ها را ورق می‌زدیم یا به مانیتور کامپیوترهای خانگی‌مان زل می‌زدیم و نوشته‌های افرادی را می‌خواندیم که جز کلمات‌شان، هیچ چیزی از خودشان نمی‌دانستیم. اما در دهۀ گذشته با همه‌گیری رسانه‌های اجتماعی و رواج محتوایی که به‌سرعت تولید و مصرف می‌شود، انتشار مجلۀ کاغذی یا حتی وبلاگ‌نویسی از رونق افتادند. این روزها که تب بلاگری خیلی از رسانه‌های اجتماعی را پر کرده، رسانۀ دیگری ظهور کرده که دورتر از اینستاگرام و تلگرام به حیات خود ادامه می‌دهد. رسانه‌ای که نیاز نیست برای مدت طولانی به مانیتور زل بزنیم یا تمام حواس‌مان را به آن بدهیم. می‌توانیم در حین رانندگی، آشپزی، نظافت خانه، پیاده‌روی و حتی حین کار کردن به آن گوش بدهیم. بله، دربارۀ پادکست صحبت می‌کنیم.

بارتلبی محرر، هرمان ملویل، ژیل دلوز، بی کاغذ اطراف، نشر اطراف، خرید کتاب، نفیسه مرشدزاده، الهام شوشتری زاده
بلاگ, معرفی, نقد کتاب

فرمول بارتلبی | خوانشی دلوزی از داستان کوتاه بارتلبی محرر 

بارتلبی محرر، داستانی از وال­استریت کوتاه‌ترین داستان هرمان ملویل (1891-1819)، نویسندۀ آمریکایی، است که در نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی نوشته شد. ملویل این داستان را ابتدا به صورت بی­‌نام در دو شمارۀ مجلۀ پاتنام چاپ کرد و چند سال بعد، نسخۀ کامل آن را با نام خود به انتشار رساند. این روایت کوتاه و عجیب با چند جستار مهم فلسفی همراه شده. در این یادداشت با کمک گرفتن از آن جستارها و به­‌خصوص تفسیر ژیل دلوز (1995-1925)، فیلسوف فرانسوی، در جهان زایش و بازآفرینی زبان و جنون‌­آمیزی آن گردشی کوتاه می‌­کنیم.

بلاگ, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان

چرا ادبیات کودک فقط برای کودکان نیست؟ 

بیشتر بزرگسالان فکر می‌کنند ادبیات کودک و رمان‌های نوجوان به دردشان نمی‌خورند. نگاه رایج این است که «من بزرگسال هستم و مسائل و دغدغه‌های بزرگسالانه‌ دارم. مگر می‌شود چنین کتاب‌هایی فایده‌ای برایم داشته باشند؟» با این حال، حتی اگر دیگر نوجوان نیستید، ادبیات کودک و نوجوان را نباید نادیده بگیرید. حالا بیایید موضوع را دقیق‌تر بررسی کنیم و ببینیم چرا می‌گوییم کتاب‌های کودک فقط برای کودکان نوشته نمی‌شوند.

بلاگ, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان

از «آلفونس اوبری» تا «الفی اتکینز» | نگاهی زبان‌شناختی به پدیده‌ی تغییر نام شخصیت‌ها هنگام ترجمه‌ی کتاب‌های خردسالان 

سال پیش کتابی را از آلمانی به فارسی ترجمه کرده بودم و کار به مرحله‌ی ویرایش رسیده بود. در آن داستان که مخاطبانش کودکان چهار سال به بالا بودند، فقط یک اسم خاص وجود داشت که برای خواننده‌ی فارسی‌زبان کاملاً ناآشنا و دشوار بود. به ناشر پیشنهاد دادم آن اسم را با واژه‌ای که برای کودک فارسی‌زبان آشنا باشد و در عین ‌حال با تصاویر و فضای داستان همخوان باشد، جایگزین کنیم. ویراستارِ کار که از قضا در حیطه‌ی ادبیات کودک فعال است به‌شدت مخالفت کرد و گفت ناآشنا بودن اسامی خاص در کتاب‌های خردسالان هیچ ایرادی ندارد و طبق اصل امانت‌داری ما هم «باید» در نسخه‌ی فارسیِ داستان، آن اسم را دقیقاً به همان شکل و با همان تلفظی که نویسنده نوشته است، بنویسیم. چند سال پیش‌تر از این ماجرا روزی در بخش کودکانِ کتابخانه‌ی مرکزی شهر گوتنبرگ اسم «آلفونس اوبری» را برای اولین ‌بار روی جلد کتابی با عکس پسرکی دیدم که من به اسم «الفی اتکینز» می‌شناختمش. آن زمان تعجب کردم و با خودم گفتم چرا اسم این شخصیت عوض شده است؟ مگر این همان «الفی» نیست؟ کمی بعد هم در یک کتاب‌فروشی در آلمان عکس همان پسر کوچولو را روی جلد کتابی دیدم به اسم «ماجراهای ویلی ویبرگ». این چنین شد که پیِ کار را گرفتم تا ببینم بالاخره ماجرا از چه قرار است و اسم این پسرک دوست داشتنی چیست. این دو قضیه جرقه‌ای شد برای نوشتن این مطلب.

بلاگ, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان

در دفاع از لولوخورخوره‌‌ها | «یاوه‌های گوتیک» در ادبیات کودک 

از بیشتر آدم‌بزرگ‌ها که درباره‌ی ویژگی‌های کتابِ «خوبِ» کودک بپرسی، صفتِ «آموزنده» را هم لابه‌لای حرف‌هاشان می‌شنوی. تقریباً همه متفق‌القول‌اند که کتاب کودک باید آموزنده باشد. آن هم آموزنده‌ی اتوکشیده. با این همه، بعضی از خواندنی‌ترین و ماندگارترین کتاب‌های کودک (مثلاً قصه‌های رولد دال یا شعرهای شل سیلورستاین) اصلاً چنین ویژگی‌ای ندارند و اتفاقاً پُرند از اتفاق‌های گوتیک و ترسناک و حرف‌های ظاهراً بی‌سروته. و از قضا، انگار درست همین ویژگی‌ها هستند که چنین کتاب‌هایی را گیرا و ماندگار می‌کنند؛ کتاب‌هایی که شاید در تعریف سفت‌وسختِ ما از کتاب‌های «آموزنده» نگنجند، اما درس‌های واقعاً ارزشمندی در خود دارند. درس‌هایی برای زیستن در جهانی گوتیک و پُر از یاوه. 

بلاگ, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان, منظومه‌ی کتاب‌های نشر اطراف

درخت یاسمن حیاط زندان | سونیا نمر، زندگی و قصه‌هایش 

سونیا نمر، نویسنده‌‌ی فلسطینی کتاب سفر به سرزمین‌های غریب، در سال ۱۹۵۵ متولد شد و کودکی‌اش ‌را در شهر جنین گذراند و بعدها برای تحصیل در رشته‌ی تاریخ شفاهی به انگلستان رفت. تجربه‌های متفاوت سونیا نمر درباره‌ی زندگی در فلسطین، مهاجرت، زندانی شدن به جرم فعالیت سیاسی و همچنین مصاحبه‌های بسیارش با مردم کوچه ‌و بازار در پژوهش‌های دانشگاهی‌اش از او نویسنده‌ای متفاوت ساخته است. سونیا نمر در دوران دشوار زندانی بودنش چند کتاب برای کودکان و نوجوانان نوشته و در این کتاب‌ها، با خلق فانتزی‌های شرقی برآمده از قصه‌های شفاهی، امضای شخصی خود را ساخته است. سونیا نمر این روزها استاد مطالعات فرهنگی، فلسفه و تاریخ دانشگاه بیرزیت فلسطین است و سعی می‌کند حتی در کلاس‌های دانشگاه هم به رسم قصه‌گویی و آن لذت قدیمی و سرگرم‌کننده‌ گفتن و شنیدن پایبند باشد.

بلاگ, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان, روایت آدم‌ها و حرفه‌شان, روایت آدم‌ها و قصه‌هایشان, زندگی‌نگاره‌ها

دایی امین‌الله و جان لیبادی | در باب قصه‌گویی برای کودکان 

هر روز کتاب‌های زیادی برای مخاطب نوجوان وارد بازار نشر و کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌ها می‌شوند. چه به صورت چاپی و چه به صورت الکترونیکی و صوتی. علاوه بر کتاب‌های ترجمه‌شده‌ی تکی یا سری‌دوزی‌شده‌ای مثل راموناها و سوفی‌ها و جونی بی‌جونزها، مؤلفان داخلی هم بیکار ننشسته‌اند. اما نه هر قصه‌ای برای کودکان و خردسالان مناسب است و نه قصه‌گویی برای آن‌ها کار هر کسی است. مریم کوچکی که سال‌ها است در کانون پرورش فکری و هنری با موضوع قصه‌گویی برای کودکان سروکار دارد، در این مطلب بی‌کاغذ اطراف از ظرافت‌های قصه‌گویی برای کودکان می‌گوید.

روایت آدم‌ها و بچه‌هایشان, روایت آدم‌ها و کتاب‌هایشان, معرفی

لالایی‌های ایرانی، لالایی‌های پرنیانی | گذری بر کتاب «پرنیان و آب» 

لالایی‌های ایرانی بخشی از فرهنگ شفاهی مردم این سرزمین‌اند. سال‌ها سینه‌به‌سینه نقل شده‌اند و از مادر به فرزند رسیده‌اند. نخستین سرایندگان این ترانه‌های عامیانه مشخص نیستند اما بی‌شک مادرانی بی‌نام و نشان در هر خانه و کوچه و پس‌کوچه لالایی‌ها را سروده‌اند، رنگ و آبش داده‌اند و پرسوز و گدازش کرده‌اند. در طول سال‌ها کتاب‌ها و پژوهش‌های بسیاری درباره‌ی فرهنگ لالایی نوشته شده؛ یکی از کسانی هم که بخشی از لالایی‌های ایرانی را در کتاب پرنیان و آب گردآوری کرده، ثریا قزل‌ایاغ است. این مطلب بی‌کاغذِ اطراف روایتی مادرانه است از همین کتاب کوچک و غنی.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, بلاگ, پربازدیدترین‌های بی‌کاغذ, پژوهش‌های حوزه‌ی روایت, داستان در سیاست, روایت و حوزه‌های دیگر

کاساندرا درست می‌گفت | تلاش برای پیش‌بینی آینده به کمک ادبیات 

این ایده که رمان‌نویسان در دنیای امروز نقشی شبیه نقش کاساندرا در اسطوره‌های یونان باستان دارند، ایده‌ی جالبی به نظر می‌رسد؛ کسانی که مثل کاساندرا «همیشه حقیقت را می‌گویند ولی هرگز حقیقتاً درک نمی‌‌شوند». انبوهی از فهرست‌های اینترنتی در ستایش کتاب‌‌هایی که رویدادهای بزرگ را پیش‌‌بینی کرده‌‌اند، وجود دارد. ولی بیشتر این پیش‌بینی‌ها در واقع تجلیِ حس ششم اتفاقی نویسندگان ژانر علمی‌تخیلی‌اند که در آثارشان ابزارهای تکنولوژیک آینده را توصیف کرده‌‌اند. با این حال، شاید روزی برسد که واقعاً بتوانیم از ادبیات برای پیش‌بینی رویدادهای آینده کمک بگیریم.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, اخبار, بلاگ

قصه‌گویی فارسی در مسابقه‌ی جهانی قصه‌گویی 

مسابقه‌ی جهانی قصه‌گویی، که سال گذشته به دلیل همه‌گیری کووید 19 برگزار نشد، امسال برای اولین بار به صورت آنلاین برگزار می‌شود و زبان فارسی نیز به فهرست زبان‌های این مسابقه افزوده شده است.

بلاگ, جستار روایی, درباره‌ی روایت‌های غیرداستانی, مدرسه‌ی روایت, معرفی

سفر به منتهای ذوق | جستارهای برتر جهان (1960 تا 2010)‏ 

در این مطلب می‌خواهیم جستارهای برتر جهان را که بین سال‌های 1960 و ۲۰۱۰ نوشته شده‌اند، معرفی کنیم. از دهه‌ی شصت میلادی تا کنون، بی‌شمار جستار عالی نوشته شده‌اند و دیوانگی به نظر می‌رسد که بخواهیم فهرستی از جستارهای برتر جهان که در این دوره‌ی زمانی به فهم ما از فرم ادبی جستار شکل داده‌اند، تهیه کنیم. با این حال، چنین فهرستی تهیه شده؛ فهرستی الهام‌گرفته از جایزه‌ی جستارهای غیرداستانی دانشگاه آیوا که هر سال به «بهترین جستاری که نمونه‌ی بارز هنر جستارنویسی ‌ــــ‌جست‌وجو، آزمودن، کشف و تغییرــــ باشد» تعلق می‌گیرد.

بلاگ, جستار روایی, داستان در برنامه‌ریزی شهری, داستان در معماری, روایت آدم‌ها و شهرهایشان, روایت آدم‌ها و کتاب‌هایشان, مدرسه‌ی روایت, ...

حکایت شهرها و کتاب‌ها | جستاری درباره‌ی شهرهای بناشده بر کتاب 

قصه‌ها در آغاز و انجام جوامع بوده‌اند و به محل سکونت‌مان و خودمان هویت می‌بخشند. مهاجرت‌های مدام‌مان هم تحت تأثیر کتاب‌خوانی‌هایمان است. ما تبعیدیان، کاوشگران، پناهندگان و اقامت‌گزیدگان، کتاب در توبره‌مان داریم. پیشینیان‌مان با خود احشام و چادر و غلات و سلاح و البته کتابخانه آوردند. ما با کتاب‌های کاغذی یا کتاب‌خوان‌های دیجیتال خود سفر می‌کنیم. این آیین قدمتی دیرینه دارد. آلبرتو مانگل در این جستار خواندنی به نقش کتاب‌ها در پیدایش شهرها می‌پردازد و از منظری نو به ارتباط قصه‌ها و شهرها می‌نگرد. نشر اطراف نیز کتاب شنیدن شهر را درباره‌ی رابطه‌ی روایت و شهرسازی با ترجمه‌ی نوید پورمحمدرضا منتشر کرده است. 

بلاگ, درباره‌ی روایت‌های غیرداستانی, مدرسه‌ی روایت, معرفی

میز کاری میان آسمان | انی دیلارد از زندگی نویسنده می‌گوید 

انی دیلارد نویسنده و شاعر تقدیرشده‌ی آمریکایی و برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر بهترین ناداستان در سال ۱۹۷۵ است. در این مطلب از بی‌کاغذ اطراف، با بخشی از برجسته‌ترین اندیشه‌های او درباره‌ی نویسندگی و زندگی ادبی آشنا می‌شویم.

بلاگ, پربازدیدترین‌های بی‌کاغذ, درباره‌ی روایت‌های داستانی, روایت آدم‌ها و حرفه‌شان, قصه‌گویی و حوزه‌های مختلف, مدرسه‌ی روایت, منتخب‌ها...

دیوار شکسپیر کوتاه است ‍| اصغر عبداللهی از درام و اقتباس می‌گوید 

اصغر عبداللهی فیلمنامه‌نویس و کارگردانی بود که قلم شیرینی داشت. وقتی خواندن متنی از عبداللهی را شروع کنی، محال است بتوانی کار را نیمه‌تمام بگذاری. باید تا تهِ تهش بخوانی. اصغر عبداللهی در کتاب «قصه‌ها از کجا می‌آیند»، برای مخاطب کتاب از تجربه‌های فیلمنامه‌نویسی و نمایشنامه‌نویسی می‌گوید، عناصر داستان را می‌‌آموزد و ترس مخاطب را از نوشتن می‌ریزد. در این مطلب بی‌کاغذ اطراف یکی از فصل‌های کتاب «قصه‌ها از کجا می‌آیند» را می‌خوانید. نویسنده در قالب روایتی خواندنی درباره‌ی درام و اقتباس از آثار بزرگ نویسندگان مشهور برایمان می‌گوید.

بلاگ, جستار روایی, درباره‌ی روایت‌های غیرداستانی, مدرسه‌ی روایت, معرفی

دوران نقره‌ای جستار | فرم ادبی جستار در روزگار عدم قطعیت 

کتاب جستارهای معاصر آمریکا گلچین جستارهای چهل‌وهفت نویسنده‌ی آمریکایی و نمونه‌ای از سبک‌ها و موضوعات مختلفی است که طی بیست‌وپنج سال اخیر در فرم ادبی جستار جلوه‌گر شده‌اند. در این مطلب بی‌کاغذ اطراف خلاصه‌ای از مقدمه‌ی این کتاب را می‌خوانید که در آن فیلیپ لوپیت، ویراستار این کتاب و نویسنده‌ی یکی از جستارهایش، به شکوفایی ناداستان ادبی در زمانه‌ی عدم قطعیت می‌پردازد.

روایت آدم‌ها و سفرهایشان, زندگی‌نگاره‌ها, سفرنامه, معرفی

می‌تونی بیای سفر؟ | نگاهی به برترین سفرنامه‌‌های معاصر 

شاید در شرایط فعلی و محدودیت‌های کرونایی نتوانیم زیاد سفر کنیم ولی سفرنامه‌های خواندنی همیشه ما را سریع و ارزان، گاهی با طنز و گاهی با جدیت‌‌، به این‌جا و آن‌جای جهان می‌برند. در این مطلب بی‌کاغذ اطراف، تعدادی از بهترین سفرنامه‌های نوشته‌شده در چند دهه‌ی اخیر را معرفی کرده‌ایم. 

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, اخبار, جوایز, معرفی

دفترچه‌های کتابفروش | نگاهی به جایزه‌ی بین‌المللی داستان عربی 

برنده‌ی جایزه‌ بین‌المللی داستان عربی سال 2021 به‌تازگی اعلام شد: رمان دفترچه‌های کتابفروش، نوشته‌ی جلال برجس، نویسنده‌ی اردنی. این جایزه‌، که گاهی آن را بوکر عربی هم می‌نامند، معتبرترین جایزه‌ی‌ ادبیات داستانی جهان عرب است و در معرفی ادبیات عرب به مخاطبان جهانی و نیز فارسی‌زبانان نقش مهمی ایفا کرده است. بی‌کاغذ اطراف در این مطلب سراغ این رمان و این جایزه‌ی ادبی معتبر رفته است.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, درباره‌ی ادبیات کودک و نوجوان, معرفی

اشتراک زبانی، تنوع فرهنگی | نگاهی به ادبیات کودک جهان عرب 

قصه‌گویی و قصه‌های کودکانه در جهان عرب قدمتی دیرینه دارد. انتشار کتاب‌‌های کودک و نوجوان به شکل مدرن در این منطقه به اواخر قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد. ادبیات کودک جهان عرب فراز و فرودهای متعدد و سرگذشتی طولانی دارد اما در دو دهه‌ی گذشته رشد چشمگیری در انتشار کتاب‌های کودک در جهان عرب رخ داده و این حوزه اکنون عرصه‌‌ی خلاقیت نویسندگان و تصویرگران و آیینه‌ای برای گوناگونی فرهنگی و زبانی این منطقه شده است. این مطلب بی‌کاغذ اطراف تلاشی است برای آشنایی بیشتر با ادبیات کودک جهان عرب.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, اخبار, جوایز

وقتی مرز داستان و ناداستان مبهم می‌شود | نگاهی به نامزدهای جایزه‌ی جهانی بوکر 2021 

شش نامزد نهایی جایزه‌ی بوکر 2021 سرانجام اعلام شدند و امسال نویسندگان مطرحی از جمله ماریا استپانووا و اریک وویار برای این جایزه‌ی ۵۰۰۰۰ پوندی با هم رقابت می‌کنند. به نظر می‌رسد این بار، داوران جستارها و شرح‌حال‌های داستانی را به رمان‌های سرراست سنتی ترجیح داده‌اند. در این مطلب بی‌کاغذ اطراف با شش نامزد نهایی جایزه‌ی بوکر 2021 بیشتر آشنا می‌شویم.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, جوایز, معرفی

ناپدید شدن آقای هیچ کس | نگاهی به جایزه‌ی ادبی نجیب محفوظ 

هفته‌ی پیش، رمان نوآر ناپدید شدن آقای هیچ کس نوشته‌ی احمد طیباوی برنده‌ی جایزه‌ی ادبی نجیب محفوظ در سال 2021 شد؛ جایزه‌ای که از معتبرترین جوایز ادبی جهان عرب به شمار می‌رود و نقش چشم‌گیری در معرفی ادبیات عرب به جهان غرب داشته است. بی‌کاغذ اطراف در این مطلب سراغ این رمان و این جایزه‌ی ادبی معتبر رفته است.

خاطره‌پردازی امیلی تمپل لیترری هاب مریم فیروزان
آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, منتخب‌ها

ده خاطره‌پردازی برتر دهه 

خاطره‌پردازی از پرخواننده‌ترین ژانرهای ناداستان است و برای نویسندگان هم جذابیت زیادی دارد. سال‌های 2010 تا 2019 دوره‌ی پرباری برای این ژانر بودند؛ دوره‌ای که خاطره‌پردازی‌های منتشرشده فهم سنّتی ما از ناداستان خلاق را تغییر دادند. در این مطلب با فهرستی از برترین خاطره‌پردازی‌های انگلیسی‌زبان این دهه آشنا می‌شوید.

آخرین اتفاقات حوزه‌ی روایت, منتخب‌ها

مجموعه جستار های برتر دهه | جهانی پر از شگفتی 

این مطلب فهرستی از ده مجموعه جستار برتر دهه، فهرستی از مجموعه جستارهای مناقشه‌انگیز و فهرست بلندبالاتری از مجموعه جستارهای شایان توجه ارائه می‌دهد.

اخبار

موزه‌ی قصه‌ی آکسفورد | از نارنیا تا شگفت‌زار 

موزه‌ی قصه‌ی آکسفورد که همین چند ماه پیش پس از نوسازی بازگشایی شد تلاشی‌ست برای تقویت پیوند کودکان ــ‌و البته بزرگ‌ترهایشان‌ــ با ‏قصه‌ها. این موزه با فراهم کردن فضایی برای تجربه‌‌های قصه‌محورِ بدیع، بازدیدکنندگانش را به کنکاش بیشتر در دنیای قصه‌ها و خیال‌پردازی و ‏خلاقیت تشویق می‌کند. ‏