پایان ادبیات | در عصر اطلاعات چه به سر ادبیات میآید؟
نویسندگان سرعت عمل ندارند. اکثر آنها ساختارهای روایی و اشعاری طراحی میکنند که فکر و زمان زیادی میخواهد. ممکن است هفتهها طول بکشد تا به جملهای از یک داستان یا یک خط شعر برسند، و همانقدر هم طول میکشد تا خوانده و کاملاً درک شود. کلمۀ مکتوب مسافری بینوا و تنبل در زمانهای پرشتاب است، ابزار زمخت سرهمبندیشدهای که افرادی طراحیاش کردهاند که با گِل کار میکردند و با سرعت شتر حرکت میکردند. اطلاعات حالا میتواند با سرعت نور سرهم شود و در دسترس باشد، اما ادبیات اطلاعاتِ صرف نیست و سرعت هم هرگز فضیلت نبوده. نوشتن به عنوان حرفه نیازمند صبر و تحمل است، از خواننده هم همین خواسته میشود: سختترین چیز برای کاربر امروزی. کاربری که زیر ضربات مبرم شبکههای اجتماعی قرار دارد و لحظه به لحظه جهان را زیرورو میکند. در عصر دیجیتال، ادبیات به عنوان استفادۀ نابهجا از زمان تلقی میشود. ادبیاتی که پتانسیلش تمام شده، چیزی جز تکرار نیست.
درد و قلم | سخنرانی النا فرانته دربارۀ نوشتن و جسارت سنتشکنی
در پاییز سال 2020، مرکز بینالمللی مطالعات علوم انسانی اومبرتو اکو از النا فرانته، رماننویس برندۀ جایزۀ بوکر و نویسندۀ چهارگانۀ رمانهای ناپولی و سریال تحسینشدۀ دوست نابغۀ من، دعوت کرد تا سلسله سخنرانیهایی در دانشگاه بولونیا برگزار کند؛ موضوع این سخنرانیها به خود فرانته واگذار شده بود و میتوانست دربارۀ نویسندگی، زیباییشناسی نوشتن یا تکنیکهای روایی او باشد. اما با گسترش کرونا و اجباری شدن قرنطینه، برگزاری رویدادهای عمومی غیرممکن بود. با این حال فرانته دعوت مؤسسه را قبول کرد و سه متن برایشان نوشت. این جستار برگرفته از سخنرانی تحسینشدۀ «درد و قلم» اوست که بازیگری به نام مانوئلا ماندراکیا در 17 نوامبر 2021 آن را در سالن دانشگاه قرائت کرد.