جان برجر، الهام شوشتری زاده، نفیسه مرشدزاده، بی کاغذ اطراف، جستار، زندگی روستایی، محمدحسین خسروی، قصه

قصه‌گو | جستاری از جان برجر

قصه دعوت به اظهارنظر می‌کند. در حقیقت خودش اظهارنظر ایجاد می‌کند، چون حتی سکوت محض هم نوعی اظهارنظر تلقی می‌شود. در بیشتر اوقات، اظهارنظرهایی که به قصه‌ها اضافه می‌شوند، بناست واکنشی باشد که شخصِ اظهارنظرکننده در پرتو آن قصه به معمای هستی نشان می‌دهد؛ و دیگران نیز همین‌طور برداشتش می‌کنند. کارکرد این قصه‌ها، که در حقیقت تاریخِ دقیق و شفاهی و روزمره‌اند، این است که به روستا اجازه دهند خود را تعریف کند. زندگی یک روستا، غیر از ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی‌اش، حاصل‌جمع همۀ مناسبات اجتماعی و شخصیِ جاری در آن و مناسباتِ اجتماعی و اقتصادیِ معمولاً سرکوبگرانه‌‌ای است که روستا را به باقی جهان پیوند می‌دهد. تمایزِ زندگی روستا از زندگی شهری در این است که خود چهره‌نگارۀ زندۀ خودش است: نوعی چهره‌نگارۀ دسته‌جمعی، چون هر کسی در آن هم چهره‌‌نگاری می‌شود هم چهره‌نگاری می‌کند؛ و این تنها در صورتی شدنی است که همه همدیگر را بشناسند.

از قصه‌ی من تا قصه‌ی ما | برشی از کتاب روایت و کنش جمعی

توضیح کنش جمعی از دغدغه‌های اصلی علوم اجتماعی مدرن است. نظریه‌های کنش جمعی را می‌شود در قالب چند مکتب فکری طبقه‌بندی کرد. هر یک از این مکاتب فکری در فهم ما از شیوه‌های حل مسائل کنش جمعی و رفع موانعِ آن، سهم بزرگی دارد اما آثار پژوهشی این حوزه، با وجود همه‌ی یافته‌هایشان، کاملاً رضایت‌بخش نیستند و از عهده‌ی توضیح بعضی جنبه‌های کنش جمعی بر نمی‌آیند. این کاستی‌ها بستر مناسبی برای طرح نظریه‌ی روایت‌محورِ کنش جمعی فراهم می‌کنند؛ نظریه‌ای که توضیح می‌دهد روایت و قصه چگونه افراد را به کنش جمعی هدفمند بر می‌انگیزد. فردریک دبلیو مِیِر در این مطلبِ بی‌کاغذ اطراف شرح می‌دهد که قصه‌ها دقیقاً چگونه نیروی پیش‌رانِ کنش جمعی می‌شوند و چرا روایت، برای آن‌هایی که می‌خواهند دیگران را به کنش جمعی برانگیزند، ابزاری قدرتمند است.

فیل در تاریکی | درآمدی نظری بر جرم‌شناسی روایی

جرم‌شناسی روایی با میانجی روایت سراغ جرم می‌رود. چرخش­ روایی در علوم انسانی و اجتماعی مدرن به‌خوبی نشان داده است که اساساً هر پدیده‌ی انسانی و اجتماعی را می‌شود به ‌مثابه‌ی  متنی روایی «خواند» و شیوه‌ی روایتش را بررسی کرد. بنابراین، نه ‌فقط داستان‌ها و فیلم‌های ­جنایی، بلکه پرونده‌های جناییِ واقعی و گزارش‌های رسانه‌ای از جنایت و دادگاه‌های کیفری، کیفرخواست دادستان‌ها، لوایح دفاعیه‌ی وکلا، آرای صادره از محاکم، اقرارهای مجرمان و اظهارات قربانیانِ جرم و صورت‌جلسه‌های پلیس، همگی بازنمایی‌هایی‌اند که «روایت‌های جرم» را می‌سازند. دکتر فرهاد الله‌وردی میگونی و دکتر محمد گنجعلی‌شاهی در این مطلب بی‌کاغذ اطراف از روایت‌های جرم، جرم‌شناسی روایی و اهمیتش می‌گویند.