ادبیات من محصول تحقیقی جامع درباره‌ی ژانر خودزندگینامه و انواع مختلف روایت «خود» است. این کتاب تاریخچه، نظریه‌ها، رویکردهای نقادانه به این ژانر، و انواع مختلف روایت «خود» در فرم‌ها، سبک‌ها و رسانههای گوناگون را بررسی می‌کند. علاوه بر معرفی شصت ژانر خودزندگینامهای، تفاوت‌ها و تشابه‌های ژانرهای مهم این حوزه مثل خاطره‌پردازی یا مموار، خودزندگی‌نامه‌نویسی، تاریخ شفاهی، یادداشت روزانه، اتوگرافیک، اعترافات، جستار شخصی و گروه‌نگاری نیز با استناد به آثار ادبی، سینمایی و هنری بی‌شمار توضیح داده شده است.
سدونی اسمیت و جولیا واتسون، پس از معرفی عوامل شکل‌گیری سوژه‌ای که خودش را روایت می‌کند (خاطره، تجربه، هویت، فضا، بدن‌مندی و عاملیت) تأثیر این عوامل بر اثر خودزندگینامهای را شرح می‌دهند و مخاطب را با پیچیدگی‌های بازنمایی زندگی شخصی از لحظه‌ی شکل‌گیری خاطره و ثبت تجربه‌ی فرد تا زمان عرضه و نقد آثار خودزندگینامهای آشنا می‌کنند.
کتاب ادبیات من مخاطب را با چگونگی شکل‌گیری آثار خودزندگینامهای و مسائل تأثیرگذار بر شکل نهایی اثر آشنا می‌کند؛ مسائلی که در خوانش و نقد چنین آثاری باید مورد توجه قرار گیرند، از جمله تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان روایت‌های خودزندگینامهای، صدا، ارتباط‌محوری، مخاطب، سبک‌های مختلف پژوهش خود، الگوهای پردازش پیرنگ، رسانههای روایت خود و عوامل پیرامتنی مثل ناشر، نحوه‌ی تبلیغ، پخش و توزیع، طرح جلد کتاب و بسیاری عوامل دیگر.
علاقه‌مندان به نظریه‌های هویت می‌توانند از بحث مفصل کتاب درباره‌ی انواع مهم سوژه‌های روایت‌کننده‌ی خود (سوژه‌ی سکولار، انسانگرا، معنویت‌گرا، مهاجر، دگراندیش، بورژوا و مدرن) بهره ببرند. نویسندگان همچنین از اهمیت و ضرورت دگرگونیِ ژانرهای تثبیت‌شده، خلق ژانرهای جدید و استفاده از رسانههای متفاوت برای بازنمایی سوژه‌های جدید سخن می‌گویند.
در این کتاب، علاوه بر ژانرهای آشنایی مثل خاطره‌پردازی و روایت شخصی، درباره‌ی ژانرهای جدید روایت خود و درخشان‌ترین نمونه‌هایشان هم می‌خوانید؛ ژانرهایی مثل خوراک‌نگاری، روایت سوگ، روایت اعتیاد، روایت کوچ اجباری، روایت تبعید و مهاجرت، روایت حقوق بشری، روایت سن‌آگاهی، روایت جنسیت‌محور، روایت اختلال روانی، خودقوم‌نگاری، خودبوم‌نگاری، روایت‌های چهره‌های ورزشی، نظامی و هنری، و روایت افراد دارای معلولیت.
از دیگر مباحث جالب کتاب بحث رسانههای روایتِ خود در دنیای امروز، زندگی‌های دیجیتال و خودهای مجازی است. نویسندگان در فصلی مجزا از فرم‌های جدید اجرایی، تصویری، گرافیکی، سینمایی و آنلاین و همچنین از تأثیر متقابل سوژه و رسانه‌ی بازنمایی‌اش می‌گویند.
نویسندگان کتاب در پی بررسی انتقادی و تفسیر هشیارانه‌ی روایت‌های شخصی‌اند و از همین رو به‌تفصیل شرح می‌دهند که ژانرهای خودزندگینامهای چگونه گاهی به ابزاری در دست گفتمان قدرت تبدیل می‌شوند. آن‌ها میان نظریه‌های مربوط به روایت خود و حوزه‌های جدید روان‌شناسی، علوم اعصاب، علوم شناختی، مطالعات نقد جغرافیایی، و نظریه‌های جدید زندگی روزمره، هویت و فرم‌های دیجیتال نیز پل می‌زنند.
با توجه به اهمیت اعتبارسنجی و راستی‌آزمایی آثار خودزندگینامهای، نویسندگان در تمام کتاب به پیچیدگی‌های مربوط به اعتبارسنجی پرداخته‌اند و در پایان کتاب نیز بیست و چهار استراتژی برای نقد روایت‌های خودزندگینامهای ارائه داده‌اند. در پایان نیز شصت ژانر مختلف روایتِ خود معرفی و به‌اختصار شرح داده شده‌اند.
پژوهشگران و علاقه‌مندانِ حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر، مطالعات فرهنگی، مطالعات رسانه، تاریخ، ادبیات و نقد، و همچنین همه‌ی علاقه‌مندان به نوشتن و خواندن روایت‌های مستند اول‌شخص می‌توانند از مطالب این کتاب بهره ببرند. ادبیات من را به سبب رویکرد تازه‌اش به ژانرهای مختلف و جدید روایتِ «خود» و گستردگی مطالبش یکی از نواندیشانه‌ترین و جامع‌ترین آثار این حوزه می‌دانند.
ادبیات من به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد:
چرا و از چه زمانی روایت زندگی خود جزو ژانرهای مهم ادبی شد؟ تغییرات «خود» آدمی چگونه در روایت‌های زندگی‌نامه‌ای دوره‌های مختلف تاریخی بازتاب یافته است؟ خاطره، تجربه، هویت، فضا، بدن‌مندی و عاملیت چه نقشی در شکل‌‌گیریِ «من»ی که زندگی‌اش را روایت می‌کند دارند؟ با توجه به پیشینه‌ی خودزندگی‌نامه‌نویسی در جهان غرب، کدام «من» شخصیت تراز و چه نوع روایت شخصی‌ای قابل اعتنا معرفی می‌شد و چرا؟ چگونه ژانر خودزندگینامه در خدمت گفتمان قدرت قرار می‌گیرد؟ کنشگران اجتماعی چگونه با استفاده از این ژانر با انواع تبعیض‌های اجتماعی، سیاسی، نژادی، قومی، جنسیتی، سن‌محور و امثال این‌ها مقابله می‌کنند؟ روایت خود در رسانههای معاصر چه ویژگی‌هایی دارد؟ جنس رسانه و نوآوری‌های رسانه‌ای چه نقشی در شکل‌گیری «خود» و بازنمایی آن ایفا می‌کند؟ در نقد و خوانش روایت‌های شخصی چه ملاحظاتی را باید در نظر داشت؟ چگونه دغدغه‌های شخصی راوی با جنبه‌های اخلاقی روایتِ «خود» تعارض پیدا می‌کنند؟ فرایند کالاسازی قصه‌گویی، اعترافات و روایت‌های زندگی، خصوصاً روایت‌های رنج، اعتیاد، قهرمان‌های ورزشی و چهره‌های رسانه‌ای چه تأثیری بر نگارش، ترجمه، فروش و نقد آثار خودزندگینامهای دارد؟
این کتاب مرجعی ارزشمند و ضروری است برای:
- علاقه‌مندان به خواندن، نوشتن، تفسیر و نقد روایت‌ها و ناداستان‌های خودزندگینامهای
- دانشجویان، اساتید و پژوهشگرانی که در حوزه‌های گوناگون مانند ادبیات، نقد ادبی و هنری، علوم اجتماعی، مطالعات رسانه، هنرهای بصری و اجرامحور، مطالعات فرهنگی، تاریخ و پژوهش‌های قومی با روایت‌های زندگی سروکار دارند.
کتاب ادبیات من به مباحث زیر می‌پردازد:
- تفاوت خودزندگی‌نگاره با رمان و تاریخ
- معنای حقیقت خودزندگینامهای
- نقش و اعتبار خاطره در روایت خود
- آفرینش معنا در فرایند شکل‌گیری خاطره
- ارتباط خاطره و تاریخ
- تأثیر بافت شکل‌گیری خاطره بر آن
- بهخاطرآوری و به‌یادسپاری فردی و جمعی
- جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بهخاطرآوری و به‌یادسپاری
- ارتباط خاطره با مادیت بدن
- نقش تجربه در شکل‌گیری «خود»
- تجربه به عنوان پدیده‌ای گفتمانی و نوعی تفسیر از رخدادهای واقعی
- اعتبار تجربه
- تعامل تجربه‌ی بازنمایی‌شده‌ی «خود» با تجربه‌ی خواننده
- نقش هویت در روایت خود
- جنبه‌های گفتمانی هویت
- الگوهای تاریخی و کلیشه‌ای هویت
- درهم‌تنیدگی هویت‌ها
- نقش فضا و مکان در خودروایتگری
- بدن‌مندی، روایت‌های بدن و خوانش بدن در روایت خود
- نقش عاملیت در آثار خودزندگینامهای
- نقش متقاضیان، مربیان و ترغیب‌کنندگان در روایت خود
- انواع کانون‌های ساخت و ارائه‌ی قصه‌ی خود و تأثیر آن‌ها بر قصه
- انواع من‌های خودزندگینامهای: منِ واقعی یا تاریخی، منِ روایتگر، منِ روایت‌شده، منِ ایدئولوژیک
- نقد من خودزندگینامهای
- صدا در اثر خودزندگینامهای
- مخاطب آثار خودزندگینامهای
- الگوهای پی‌رنگ‌پردازی در آثار خودزندگینامهای
- رسانه و مصرف‌کنندگان آثار خودزندگینامهای
- عوامل پیرامتنی
- نقش ناشر، ویراستار، طرح جلد و سایر عوامل درون‌متنی و برون‌متنی بر چگونگی استقبال، فهم و خوانش روایت‌های شخصی
- سوژه‌های خودزندگینامهای در دوران باستان و قرون وسطا
- سوژه‌های خودزندگینامهای انسانگرا، معنویت‌گرا، سکولار، مهاجر، دگراندیش، بورژوا، رمانتیکِ توهم‌زدایی‌شده و سوژه‌های عصر روشنگری
- رونق ژانر خاطره‌پردازی
- انواع روایت‌های خاطره‌پردازانه: روایت رنج، روایت سوگواری، روایت التیام، روایت اختلال روانی، روایت بیماری، روایت معلولیت، روایت اعتیاد، خوراک‌نگاری، روایت سن‌آگاهی، روایت جنسیت‌محور، روایت کوچ اجباری، روایت مهاجرت، روایت تبعید، و روایت خانواده
- کالاسازی قصه‌گویی، اعترافات و روایت‌های زندگی، خصوصاً روایت‌های رنج، اعتیاد، قهرمان‌های ورزشی، چهره‌های رسانه‌ای
- روایت خودبوم‌نگارانه
- روایت زندگی چهره‌های سرشناس
- ملت، شهروندی و خودروایتگری
- خودروایتگری و جعل واقعیت
- خاطره‌پردازی تصویری
- خودروایتگری در هنرهای اجرایی
- فیلم و ویدئوی خودزندگینامهای
- زندگی‌های آنلاین و بایگانی‌های دیجیتالِ روایت‌های شخصی
- بافت‌های فرهنگی خودزندگینامه در طول تاریخ
- انتخاب و معرفی سوگیرانه‌ی روایت‌های خود و تعریف خودهای تراز
- سلطه‌ی گفتمان قدرت به کمک مجموعه‌آثار معیار بر نگاه مخاطبان
- نقدهای جغرافیایی با توجه به تاریخچه‌ی اکتشافات، کشورگشایی‌ها، توافق‌ها، جنبش‌های آزادی‌بخش و غیره
- تأثیر تحقیقات حوزه‌های علوم اعصاب، مطالعات شناختی و ژنوم‌شناسی بر روایت خود و پیدایش ژانرهای نوظهور
- سوگیری‌های سیاسی در حمایت از تولید، ترجمه، انتشار و پخش آثار خودزندگینامهای خاص و منتخب
- بازتاب زندگی‌های آسیب‌پذیر و تروما در روایت‌های شخصی
- روایت‌درمانی قربانیان تروما
- اتوگرافیک‌ها (روایت‌های مصور شخصی)
- جنبه‌های اخلاقی خودروایتگری و ملاحظات حاشیه‌ای
- روایت‌های شخصی باواسطه مثل تاریخ شفاهی و روایت‌های حقوق‌بشری
- اعتبار روایت‌های حقوق‌بشری
- نقش واسطه‌های روایی (مترجم، مصاحبه‌گر، نسخه‌بردار، مسئول پیاده‌سازی و دیگران) در روایت‌های خاص
- زمان و زمان‌مندی در روایت‌های زندگی
- شصت ژانر مختلف روایت خود
درباره‌ی نویسندگان
سدونی اسمیت استاد برجسته‌ی ادبیات انگلیسی در دانشگاه میشیگان است که تا سال 2010 ریاست مؤسسه‌ی زبان‌های مدرن آمریکا را به عهده داشته و حوزه‌های تحقیقاتی تخصصی‌اش عبارت‌اند از مطالعات خودزندگینامهای، ادبیات زنان، مطالعات پسااستعماری، ادبیات قرن بیستم آمریکا، فرهنگ بصری، ادبیات و حقوق، جنسیت و نظریه‌پردازی. جولیا واتسون استاد ادبیات و مطالعات تطبیقیِ دانشگاه اوهایو است که در حوزه‌ی نظریه‌پردازی ژانر خودزندگینامه، روایت‌های زندگی، نظریه‌ی فمینیستی و نوشته‌های زنان فعالیت می‌کند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.