یوکو تاوادا (Yoko Tawada) شاعر، نویسنده و داستان‌نویس ژاپنی‌آلمانی است. او در سال 1960 در توکیو به دنیا آمد و در کشور خودش درس خواند و بزرگ شد. تاوادا در دانشگاه واسِدا رشتۀ ادبیات روسی خواند و بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی برای کار به آلمان مهاجرت کرد. ابتدا قرار بود در شرکت یکی از دوستان پدرش کار کند ولی خیلی زود از تجارت منصرف شد و تصمیم به ادامۀ تحصیل گرفت. تاوادا در اوایل دهۀ 1990 وارد رشتۀ ادبیات معاصر آلمان شد و چند سال بعد هم از دانشگاه زوریخ دکترای ادبیات آلمانی گرفت. او پس از آن برای ادامۀ زندگی به برلین رفت؛ جایی که هنوز هم در آن‌جا زندگی می‌کند.
یوکو تاوادا از 27 سالگی نویسندگی را به شکل حرفه‌ای شروع کرد. اولین اثر او شعرهایی بودند که به صورت دوزبانه آن‌ها را منتشر کرد. با این که او سال‌هاست در آلمان زندگی می‌کند و ادبیات آلمانی خوانده، ولی همچنان بین زبان مادری و زبان جدیدش در رفت و آمد است و هر دو را حفظ کرده و به هر دو می‌نویسد. معروف است که تاودا برخی از آثارش را ابتدا به زبان آلمانی می‌نویسد و بعد خود به ژاپنی برمی‌گرداند، گاهی هم به صورت برعکس این کار را می‌کند. این شیوۀ متمایز نه تنها باعث افت کیفی آثارش نشده، که به امتیاز و شاخصۀ او تبدیل گشته. به نظر منتقدین در اکثر ناداستان‌های تاوادا، کلمات نقش اصلی را ایفا می‌کنند و او عموماً به رابطۀ بین زبان و واقعیت می‌پردازد. داستان‌هایش هم ملهم از تجربۀ سفرهای خودش و دیدن فرهنگ‌های مختلف است.
یوکو تاوادا، فرانتز کافکا و پل سلان را مهم‌ترین الگوهای خود می‌داند و از آن‌ها تأثیر زیادی گرفته. آثار او هم در آلمان و هم در ژاپن با تحسین زیادی روبه‌رو شده‌اند و به خاطر آن‌ها افتخارات متعددی کسب کرده است.
کتاب‌های یوکو تاوادا
برخی از کتاب تاودا که به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند، عبارت‌اند از:
- جایی که اروپا آغاز می‌شود، 2002
- مواجهه با پل، 2007
- چشم عریان، 2009
- خاطرات یک خرس قطبی، 2016
- افیونی برای اوید، 2018
- سه خیابان، 2022
این نویسنده جوایز زیادی برده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- جایزۀ ملی کتاب
- جایزۀ کلایست
- مدال گوته
- جایزۀ یومیوری
- جایزۀ آکوتاگاوا
- جایزۀ تانیزاکی
- جایزۀ آدالبرت فون کاسیمو
کتاب یوکو تاوادا در نشر اطراف
نشر اطراف از تاودا کتاب ارواح ملیت ندارند را با ترجمۀ ستاره نوتاج در قالب مجموعۀ «زندگی میان زبان‌ها» منتشر کرده است. تاوادا در ناداستان‌های این کتاب، سراغ تجربۀ زیستن میان دو زبان رفته و گاه در مقام گردشگر و گاه در مقام مهاجر، کوشیده تصویری نو از آنچه در آلمان می‌بیند و می‌شنود و تجربه می‌کند، پیش چشم خواننده بگذارد. او ماهرانه به تخیل خواننده دامن می‌زند، او را از قیدوبند معانی سنتی رها می‌کند، و کلیشه‌های فرهنگی شرقی-غربی و آشنا و غریبه را از جلوه می‌اندازد.
یادداشت ویم وندرس، کارگردان مشهور آلمان بر این اثر را می‌توانید از این‌جا بخوانید.
بدون دیدگاه