کتاب گذر از تجربه های تلخ با تغییر قصه های زندگی (قصه ای که انتخاب می کنیم) توضیح و تبیین نظریههای روانشناسی در حوزۀ روایتدرمانی نیست. کتابی است مملو از قصههای واقعی و شنیدنیِ کسانی که توانستهاند از تجربهای ناخوشایند گذر کنند، هویت و زندگیشان را از زیر سایۀ سنگین داستانهای ساخته و پرداختۀ دیگران بیرون بکشند، خود را در چهارچوب قصهای متفاوت درک و تعریف کنند، و تابآورتر از پیش با مشکلات بعدی مواجه شوند.
فارغ از نوع تروما، هیچ کودک یا بزرگسالی در برابر تروما منفعل نیست. آدمها همیشه به شکلی در برابر تروما واکنش نشان میدهند تا علاوه بر دلایل دیگر، کمتر در معرض تروما قرار بگیرند و در برابرش آسیبپذیر باشند. اما واکنشهای افراد در برابر تروماهای زندگی بهندرت به رسمیت شناخته میشود. معمولاً به این واکنشها توجهی نمیشود. گاهی هم دیگران واکنش فرد را تقبیح یا مسخره میکنند و در نتیجه، در بستر تروما بهتدریج از یاد میرود. همین باعث میشود خودمان هم کمتر یادمان بیاید پیشتر چه واکنشی نشان دادهایم. کارهایی که برای به حداقل رساندن آسیبدیدگیِ خود یا دیگران انجام میدهیم، از یادمان میروند و کمکم پنهان و محو میشوند. به همین دلیل، بهتر است با کمک یکدیگر به آن دسته از ویژگیهای فردی و مهارتهای خاصی که کمک میکنند روزهای تاریک زندگی را پشت سر بگذاریم و در زمان حال به سر ببریم، بیشتر توجه کنیم. برای روشنتر شدن این موضوع، گفتوگوی مایکل وایت با نوجوانی به نام پُل را برای شما تعریف میکنم. در این گفتوگو مشخص میشود که پُل چطور خودش را از آزارهای ویرانگر در حیاط مدرسه نجات داده است:
پل را برای مشاوره پیش من آورده بودند؛ پسری دوازدهساله که مادر و پدرش خیلی نگرانش بودند. میگفتند پل مدام ناراحت، نگران و تنها است و افکاری شدیداً منفی دربارۀ هویت و زندگیاش دارد که به شیوههای مختلف بیانشان میکند. از نگرانیهایشان میگفتند و پل بیصدا گریه میکرد. به گفتۀ والدینش، پل همیشه پسر حساسی بود و عادت داشت همهچیز را به خودش بگیرد و متأثر شود. درماندگی در مقابل خیلی از دردسرها و رنجهای کودکی برای پل چیز جدیدی نبود اما والدینش در هجده ماه گذشته متوجه افزایش این نگرانیها و ناراحتیها شده بودند؛ نگرانیهایی که حالا عملاً بر همۀ جنبههای وجودش تأثیر گذاشته بودند.
پل هنوز گریه میکرد. به خاطر همین از پدر و مادرش پرسیدم فکر میکنند دلیل بدتر شدن اوضاع چه بوده. در کنار همۀ حرفهای دیگرشان، مادر پل به تمسخرها و قلدریهای بیوقفهای اشاره کرد که پل بهتازگی در مدرسه با آنها روبهرو شده بود. در این لحظه پل به هقهق افتاد و من این گریه را به معنای تأیید حرفهای مادرش دربارۀ اهمیت این تمسخرها و قلدریها تعبیر کردم. رو کردم به پل تا نظرش را بپرسم ولی هنوز آماده نبود با ما حرف بزند. از او پرسیدم اشکالی ندارد اگر با پدر و مادرش دربارۀ برداشتشان از این تمسخرها و تأثیر آنها بر زندگیاش بیشتر حرف بزنم؟ با اشاره موافقت کرد. از آنها دربارۀ روشهای خاص تمسخر و برخورد با پل و پیامدهای این تمسخرها برای زندگیاش پرسیدم.
…
نوع واکنش فرد در زمان تروما و شیوۀ محافظت او از خودش و دیگران سرنخهایی دربارۀ ارزشهای زندگی او به ما میدهد. همین ارزشها پایه و اساسِ واکنشهای فرد هستند. به محض اینکه واکنشهای پل شناسایی و تأیید شدند، ارزشهای زندگیاش هم مشخص شدند: پیروی نکردن از رفتار آزارنده، پرهیز از رفتار خشونتآمیز با همسالان، و یافتن راههایی محترمانهتر برای نمایش «مردانگی». در گفتوگوی مایکل با پل، والدینش و بچههای دیگر، واکنشهای پل به تروما مشخص، و همۀ ارزشهای او شناسایی و تأیید شدند. این موضوع باورهای بسیار منفی پل دربارۀ خودش را از بین برد. قدم چشمگیر دیگری هم در این فرایند برداشته شد. وقتی پل فرصت پیدا کرد از بچههای دیگر بشنود قصهاش برای آنها چه معنایی دارد و چطور ممکن است آنها را به سمت قدمهایی برای جبران بیعدالتی ــــ آزار و اذیت همسالانــــ هدایت کند، احساس کرد اتفاقهایی که از سر گذرانده بیدلیل و بینتیجه نبودهاند. او میتوانست در بهبود زندگی کسانی که از آزار همسالان رنج میبردند نقشی داشته باشد. پیدا کردن راهی برای بهبود زندگی دیگران با استفاده از دانش و شناختی که سخت به دست آمده، در التیام ترومای شخصی مؤثر است.
پیشنهاد میکنیم مقالۀ «هویت روایی چیست؟» را مطالعه کنید.
کتاب گذر از تجربه های تلخ با تغییر قصه های زندگی (قصه ای که انتخاب می کنیم) نوشتۀ دیوید دنبورو با استفاده از تکنیکهای قصهدرمانی و روایتدرمانی به ما کمک میکند تا تجربههای تلخ زندگی را تغییر دهیم و در برابر مشکلات تاب بیاوریم. دنبورو از نمونههای واقعی که خود با آنها مواجه بوده و درمانشان کرده، مثال میآورد تا به خواننده نشان بدهد که چطور میتوان بر تروماها غلبه کرد و زندگی جدیدی را آغاز نمود.
کتاب گذر از تجربه های تلخ با تغییر قصه های زندگی (قصه ای که انتخاب می کنیم) را حسنا مهرمحمدی ترجمه کرده است. شما می توانید این اثر را از فروشگاه اطراف بخرید.
برای دانلود PDF صفحاتی از این کتاب اینجا کلیک کنید.
برای خرید و دانلود نسخۀ الکترونیک کتاب گذر از تجربه های تلخ با تغییر قصه های زندگی (قصه ای که انتخاب می کنیم) لطفاً به پلتفرمهای طاقچه و فیدیبو مراجعه کنید.
بدون دیدگاه