حاشیه همان متن است

مضمون اصلی جستارهای کوتاه حاشیه همان متن است رابطه‌‌ی فیلم ــ ومشخصاً فیلم مستند ــ و زندگی و رفت‌‌وآمد میان زیست‌‌های این دو جهان است. دغدغه‌ی بزرگ پیروز کلانتری، به تعبیر خودش، این است که «زندگی به درد فیلم بخورد و فیلم به زندگی برگردد». او، در رفت‌‌و‌آمد میان این دو، تجربه‌اش در جهان فیلم و سینمای مستند ایران را می‌کاود و دنبال پاسخی برای بعضی از سؤال‌های مشترک ما می‌گردد.

پیروز کلانتری در حاشیه همان متن است تصویری از سال‌های فعالیتش در عرصه‌ی فیلم مستند پیش چشم‌مان می‌گذارد اما به این بسنده نمی‌کند و لابه‌لای واگوییِ خاطرات دور و نزدیکش، از خیلی چیزهای دیگر هم می‌نویسد: تماشای زندگی؛ درنگ بر زندگی؛ جایگاه مستندساز در طوفان‌ها و تلاطم‌های اجتماعی و سیاسی؛ معانی و دلالت‌های دوگانه‌هایی مثل حاشیه/متن یا مرکز/پیرامون؛ نسبت مستندساز و دنیای واقعی؛ ارزش و اهمیتِ روایتِ وجوهِ پنهانِ جامعه؛ شکل و جنس ارتباط آدم‌های پشت و جلوی دوربینِ مستندساز؛ پرسه‌های زندگی روزمره؛ خوانش شهر؛ حسِ خودش به خیابان‌ها و محله‌های تهران؛ روشنفکری و عمل‌گرایی و جایگاه شخصیت‌هایی مثل همایون صنعتی‌زاده؛ جوانی و پیری؛ تلاش برای بازنمایی زندگی ایرانی در قالب روایت‌های خُرد؛ معنا و مفهوم جامعه؛ تجربه‌ی نوشتن؛ تمایز فیلم مستند و سینمای مستند؛ هنر تماشای نادیده‌ها؛ دلبستگی‌اش به فیلم‌های عباس کیارستمی؛ هنرورزی عمومی؛ اهمیت گریز از روایت غالب؛ راه و رسمِ ایجادِ فضایی برای مکالمه؛ و از برترین مستندها و مستندسازهای ایرانی.

درباره‌ی نویسنده

پیروز کلانتری (تولد: 1332) مستندساز است. از اواخر دهه‌ی شصت، پیگیر و جدی مستند می‌‌سازد و درباره‌‌ی سینمای مستند ایران می‌‌نویسد. او بعد از دبیرستان، به «مدرسه­‌ی عالی تلویزیون و سینما» رفت و به‌مرور، به عکاسی و مستندسازی و نقدنویسی روی آورد. پیروز کلانتری عضو هیئت مؤسس انجمن مستندسازان سینمای ایران است. از مهم‌ترین فیلم‌های مستند او می‌توان به می‌برد تا به کجا (1399)، همایون (1397)، واریته‌ی بلوچی (1395)، سالینجرخوانی در پارک شهر (1389) و در خیابان‌های ناتمام (1387) اشاره کرد.