کتاب سواد روایت تلاشی است برای یافتن پاسخ‌هایی علمی و روشن به پرسش‌های زیربنایی و مهمی مانند این‌ها: روایت چیست؟ به چه کار می‌آید؟ چطور به زندگی و متن‌هایی که می‌خوانیم شکل می‌دهد؟ این کتاب گامی است سنجیده و دقیق برای توضیح ساده و همه‌فهم مباحث مربوط به روایت و تکنیک‌های روایی و تبیین مفاهیم زیربنایی حوزۀ روایت‌شناسی.
روایت به زبان ساده عبارت است از «بازنمایی یک رخداد یا مجموعه رخداد». در این‌جا «رخداد» واژه‌ای کلیدی است، هرچند برخی واژۀ «سیر وقایع» را ترجیح می‌دهند. بدون رخداد یا سیر وقایع، ممکن است «توصیف»، «توضیح»، «استدلال»، «ترانه»، ترکیبی از همۀ این‌ها یا چیزی به‌کل متفاوت داشته باشیم اما روایت نخواهیم داشت. «گربه‌ام کَک دارد» توصیفی از گربۀ من است اما روایت نیست، چون اتفاقی نمی‌افتد. اما «کَک گربه‌ام را گزید» روایت به حساب می‌آید، چون رخدادی را برای ما تعریف می‌کند. این رخداد (گزیدنِ کَک) بسیار جزیی است اما برای شکل‌گیری روایت کافی است.
…
به طور خلاصه و برای مرور می‌توانیم بگوییم «رخدادهای سازنده» رخدادهایی هستند که برای قصه لازم و ضروری‌اند و آن را به پیش می‌رانند. اما در مقابل، «رخدادهای مکمل» رخدادهایی هستند که قصه را به پیش نمی‌رانند و بدون آن‌ها هم قصه نقصی ندارد. بدیهی است که مقدار زیادی از تأثیر، اولویت‌های اخلاقی و قدرت الهام‌بخش قصه طی رخدادهای سازندۀ آن آشکار می‌شوند. همۀ این رخدادهای سازنده لحظاتی هستند که در آن‌ها ما به ذات قهرمان پی می‌بریم، مثل وقتی که لیر قلمروی پادشاهی‌اش را تقسیم می‌کند یا مکبث پادشاه را می‌کشد. همین رخدادها هستند که آیندۀ قصه را رقم می‌زنند. به همین دلیل نباید اهمیت رخدادهای سازنده را دست‌کم بگیریم. اما همان‌طور که پیش‌تر نشان دادم، رخدادهای مکمل نیز همواره تأثیرات خود را دارند و ممکن است رساندن بخش بزرگی از معنای روایت بر دوش آن‌ها باشد. این رخدادها پرسش‌های جالبی را برمی‌انگیزند که در رخدادهای سازنده این پرسش‌ها محلی از اعراب ندارند: رخدادهای مکمل چرا در این روایت خاص گنجانده شده‌اند؟ اگر لازمۀ پیشبرد قصه نیستند، پس چرا نویسنده تشخیص داده آن‌ها را ذکر کند؟ پرسیدن این سؤال‌ها اغلب به تفسیر روایت بسیار کمک می‌کند.
در همین راستا می‌توانید مقالۀ «روایت پژوهی چیست؟» را مطالعه کنید.
اچ. پورتر ابوت در کتاب سواد روایت با وسواس و دقت فراوان معماری روایت را از اولین سنگ‌بنای آن بررسی می‌کند و روایت را در تمام جوانب زندگی روزمرۀ ما جاری‌وساری می‌داند. مثال‌های فراوان کتاب از آثار ادبی که با ملاحظه‌ی فراوان نویسنده برای لو ندادن داستان‌‌ها همراه است، بحث‌های کتاب را از خشکی متون آکادمیک رها کرده و خواندن آن را برای مخاطب شیرین می‌‌سازد. ابوت به رغم شفافیت و سادگی ظاهری متنش هیچ‌یک از پرسش‌های مهم مربوط به روایت را از قلم نینداخته و در نتیجه علاوه بر معرفی نقطۀ آغازی ایده‌آل برای آشنایی با مفاهیم تخصصی و معتبر حوزه‌ی روایت و ارائۀ چکیدۀ جامعی از پژوهش‌های اخیر برای علاقه‌مندانی که اطلاعات پیشینی ندارند، کتابی بسیار تأثیرگذار در زمینۀ روایت نوشته است.
♦ کتاب سواد روایت را می‌توانید از فروشگاه اطراف بخرید. این اثر را رویا پورآذر و نیما م. اشرفی ترجمه کرده‌اند.
♦ برای دانلود pdf صفحاتی از کتاب، این‌جا کلیک کنید.
♦ نسخۀ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از پلتفرم‌های طاقچه و فیدیبو تهیه کنید.
بدون دیدگاه