جستار روایی از قالب‌های مدرن و نوی ادبی به شمار می‌رود؛ ژانری که هدفش نقلِ مضمون است. در این‌جا نویسنده اطلاعات و تحلیل صرف نمی‌دهد، بلکه روایت خود را از تجربه و لمس مضمون در اختیار خواننده می‌گذارد. یکی از شاخص‌ترین چهره‌های این ژانر در آمریکا و میان انگلیسی زبان‌ها، آرتور کریستال است. کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم او متشکل از پنج جستار روایی است که موضوع همگی آن‌ها نوشتن و خواندن است. کریستال در روایت‌هایش موضوعات شخصی و پیش‌پاافتادۀ را بهانه می‌کند و به شکلی ماهرانه به دنیای نوشتن و کتاب پیوند می‌زند.
در مراسم اهدای جایزۀ پن آرتور کریستال را «آشوبگری دوست‌داشتنی و فتنه‌گری خودی» دانستند. به نظر می‌آید کریستال در قواعد ثابت مقاله‌نویسی آشوب به پا کرده و مفهوم «جستار روایی» را چند قدم جلوتر برده است. او ذهنی زیرک، دقیق و عاری از پیش‌داوری دارد و این ویژگی‌ها از او مقاله‌نویسی ساخته که چه موافقش باشیم چه نباشیم، نوشته‌هایش حال‌مان را خوب می‌کند. او در کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم به صورت مشاهده‌گری دقیق درمی‌آید و با سرزندگی می‌نویسد. روایتهای او در این کتاب هم به تنهایی جذاب هستند و هم فراتر از آن، به ژانر ناداستان نیز حیاتی نو می‌بخشند.
کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم مثل دیگر آثار این ژانر طنزی ظریف و هوشمندانه دارد و به خیلی از مفاهیم فرهنگی، از ادبیات تا فلسفه و نقاشی، ارجاع می‌دهد. و همین باعث شده کتاب، مخصوصاً برای علاقه‌مندان به ادبیات، به تجربه‌ای خوشایند تبدیل شود. این اثر را احسان لطفی ترجمه کرده است.
یکی از جستارهای کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم را می‌توانید در پادکست اطراف بشنوید.
دربارۀ مجموعۀ جستار روایی
مجموعۀ جستار روایی نشر اطراف، بر روی ژانر ادبی جستار متمرکز می‌شود و می‌کوشد ناداستان‌هایی که شکل و فرم روایی‌تری دارند را معرفی کند. در این مجموعه، روایت‌هایی از نویسندگان سرتاسر دنیا -از آمریکای شمالی تا اروپای شرقی- گردآوری شده که به مضامین انسانی مختلفی اشاره می‌کنند. مضامین و موضوعاتی که ظاهری شخصی دارند ولی ماهیت‌شان جهان‌شمول و برای همه قابل‌فهم است؛ از ادبیات و وطن گرفته تا انزوا و پرسه‌زنی.
این مجموعه در دو سری منتشر شده: سری اول شامل 8 کتاب این هم مثالی دیگر (دیوید فاستر والاس)، اگر به خودم برگردم (والریا لوئیزلی)، البته که عصبانی هستم (دوبراوکا اوگرشیچ)، درد که کسی را نمی‌کشد (جاناتان فرنزن)، هیچ چیز آن‌جا نیست (انی دیلارد)، ماجرا فقط این نبود (زیدی اسمیت)، اگر حافظه یاری کند (جوزف برودسکی) و فقط روزهایی که می‌نویسم (آرتور کریستال) است.
از سری دوم هم تاکنون مجموعه جستارهای نقشه‌هایی برای گم شدن (ربکا سولنیت)، دیدار اتفاقی با دوست خیالی (آدام گاپنیک)، به خاطره اعتمادی نیست (الیزا گبرت) و آخرین اغواگری زمین (مارینا تسوِتایوا) به انتشار رسیده است.
دربارۀ نویسندۀ کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم
آرتور کریستال (متولد 1947) نویسنده، جستارنویس و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی‌سوئدی است. او از دانشگاه کلمبیا فارغ‌التحصیل شده و مدتی سردبیر و روزنامه نگار بوده. کریستال پنج کتاب نوشته و موفق شده نامزد جایزۀ پن و برندۀ جایزۀ بهترین جستارهای آمریکایی شود. او نویسندۀ فیلم‌نامۀ قلدرها است.
فهرست
سخن مترجم | 13-16
این مرد میانسالِ جدی به چه چیزی می‌خندد؟
سخن‌گوی تنبل‌ها | 17-31
چرا موفق نبودن آسان نیست؟
لذت‌های گناه‌آلود | 33-55
آیا دعوای داستان ادبی و داستان ژانر رو به پایان است؟
وقتی نویسنده حرف می‌زند | 57-76
چرا بهتر است خالق متون محبوبمان را نبینیم؟
زندگی و نویسندگی | 77-89
چرا زندگی و حرفه‌ی نویسنده از هم جدا نیست؟
دیگر کتاب نمی‌خوانم | 91-115
آیا خواننده‌ی واقعی آخر داستان معلوم می‌شود؟
ستایش‌ها و افتخارات
«جستار آرتور کریستال با عنوان “دیگر کتاب نمی‌خوانم” را حتماً مطالعه کنید. من کم مقاله و کتاب در باب رمان و تاریخش و اکنونش نمی‌خوانم. به‌جرئت می‌توانم بگویم نوشتاری به این دقیقی در مورد علل افول رمان معاصر نخوانده‌ام. این مرد حکمت باستانیان را در ذهن و زبان امروز ریخته است…»
محمدحسن شهسواری، سایت خوابگرد
«فقط روزهایی که می‌نویسم روایتهای آشنا و دقیقی است دربارهٔ برخی از آن پرسش‌هایی که دوستداران واقعی داستان قطعاً زمان‌هایی درباره‌شان فکر کرده‌اند، همانها که شیفتهٔ نویسندگان و میل عجیب و دیوانه‌وارشان به نوشتن هستند و یا احتمالاً همه‌شان آرزوی نوشتن را در سر می‌پرورانند یا دست‌کم زمانی درباره‌اش رؤیا می‌بافته‌اند.»
مهسا عابدی، معرفی و نقد کتاب تهران
«این کتاب یک کتاب کوچک، خوش‌دست و خوش‌خوان است و لحن طنزآمیز نوشتار در کنار نکته‌پردازی نویسنده باعث می‌شود با اشتیاق بخوانیم و پیش برویم.»
سیامک محبوب، مجله‌ی مطالعات خواندن
«جدا از قدرت شگفت‌آور نویسنده در روایت کردن و کشیدن خواننده به دنبال خود، ترجمه این اثر یک نقطه قوت محسوب می‌شود… روان و بدون دست‌انداز است و جمله و مفهوم گنگ در آن به چشم نمی‌آید، در واقع مترجم حداکثر تلاش خود را برای نزدیک شدن به متن اصلی به کار بسته تا متنی یکدست و البته روان و پاکیزه به خواننده ارائه کند.»
وبسایت نقاش
«كريستال با لحن بازيگوشانه‌اش، گوشه‌های ناپيدای نويسندگی را وامی‌كاود و شخصيت نويسندگان را نيز شخم می‌زند.»
مصطفی اعتزالی، روزنامۀ اعتماد
«نشر اطراف از زمره نشر‌های جوان و خوش‌قریحه است. اطراف سراغ نویسنده‌هایی می‌رود که بیش از هر چیز به‌دنبال روایت کردن هستند. از بهترین مجموعه‌های نشر اطراف مجموعه کتاب‌های جستار روایی است… مجموعه جستارهای روایی نشر اطراف مخصوصاً کتاب کریستال بسیار خواندنی و ارزشمند است. کتاب‌هایی که به جای عبوسی مهربانی می‌کنند و به جای طفره رفتن، گفت‌وگو می‌کنند.»
سیدحسام‌الدین حسینی، روزنامۀ صبح نو
«آرتور کریستال در این پنج جستار سعی می‌کند، به سوال‌هایی پاسخ بدهد که ذهن کتابخوان‌های جدی را مدت‌هاست که به خود مشغول کرده است.»
الناز کاظمی، سایت ادبی آوانگارد
«ترجمه‌ی کتاب درخشان است. دقیق، وفادار به متن اصلی و هوشمندانه.»
وبسایت طفره‌زن
«مخصوصاً این کتاب کریستال بسیار خواندنی و ارزشمند است. کتاب‌هایی که به جای عبوسی مهربانی می‌کنند و به جای طفره رفتن، گفت‌وگو می‌کنند.»
صفحۀ کتاب‌خوار در اینستاگرام
«گفته میشه یک کتاب خوب کتابی نیست که جوابی برای سوالهامون داشته باشه، کتاب خوب کتابیه که سوالای بیشتری براتون بوجود بیاره. این کتاب در کنار مطرح کردن سوال‌هایی مثل چرا تنبلی میکنیم، یا چرا دیگه مثل سابق کتاب نمی‌خونیم و تلاش برای جواب دادن به اونها، سوال‌های جدیدتری هم مطرح می‌کنه، سوال‌هایی که می‌تونن برای هر کسی منحصربفرد باشن. مطالعه این کتاب برای من این سوال‌ها رو بوجود آورد چرا من از این کتاب خوشم اومد؟ چرا این کتاب انقدر خوب بود که خودم رو ملزم دونستم تو پادکست درباره‌اش حرف بزنم و مهمتر از همه اینکه اصلا چرا پادکست می‌سازم؟… این کتاب برای من همچین چیزی بود و هر پنج جستارش خواندی و لمس کردنی بودن به همین خاطر تبدیل شد به کتاب اول لیست بهترین‌های سال ۹۹.»
محمدرضا عشوری، پادکست اپیتومی بوکس
«در روزهایی که بیماری و تنهایی بر جانم سنگینی می کرد عاقبت نشستم و ساعاتی از روز را به قدم زدن در دنیای «آرتور کریستال» اختصاص دادم. دنیایی سراسر شعور. گویا قلمش که بر تن کاغذ می نشسته، از آنچه که در وجود من می گذشته نیز آگاهی داشته، نه فقط برای خود که برای من نیز نوشته است.»
pourya.s.n
«برای هر کس که سودای نویسندگی در سر دارد کتاب کاملا به درد بخور و کاربردی ست و خوبی دیگرش هم حجم کم کتاب است . یک عالمه حرف های به درد بخور بدون مزخرفات بازاری . خیلی خوب بود
اما برای من از جهت دیگری خوب بود آن هم اینکه با مقوله ای به نام جُستار روایی آشنا شدم که تا حالا چیزی از این جنس نخوانده بودم . البته خیلی شبیه مرد بی وطن ونه گات بود اما مطمئن نیستم… کلا خوب بود، حال داد و خوش گذشت. دوست داشتید بخوانید.»
⭐⭐⭐⭐⭐ نیما اکبرخانی
«این کتاب ِ کم حجم ِ بی مدعا من رو می برد به دنیایی متفاوت. انگار داشت به زبان بی زبونی بهم میگفت: ببین من درکت میکنم! من میفهمم عاشق خوندن و عاشق نوشتن بودن یعنی چی! بیا توی این دنیایی که همه مون هم رو درک میکنیم بمون و بخون و لذتشو ببرم!
آخ آقای آرتور کریستال چه کردی! و آقای لطفی عزیز با ترجمه ی فوق العاده تون! تنها ناراحتیم این بود که چرا این کتاب ۲۰۰ صفحه ست و ۵۰۰ صفحه نیست!
جستار مورد علاقه م هم جستار چهارم بود با عنوان «زندگی و نویسندگی» که صفحه هاشو تماما خط کشیدم و چندبار خوندم و اونقدر برام لذت بخش بود که چند صفحه. ش رو بلند بلند برای خودم در تنهایی خودم میخوندم تا کلمات بیشتر در جانم بنشینه!»
⭐⭐⭐⭐⭐ زهرا نجاری
«خواندن کتاب خیلی وقت شما رو نمی‌گیره ولی روزها و ساعت‌ها می‌تونه ذهن شما رو درگیر کن»
⭐⭐⭐⭐⭐ nazi
«از شهریور 1400 که به صورت جدی وارد و درگیر دنیای نوشتن شدم، طبیعتاً و شاید ناخودآگاه به سمت کتاب‌هایی کشیده شدم که از نوشتن و خوندن حرف می‌زدن. با اختلاف این 5 جستار و نظرات آرتور کریستال که قلم طناز و دلنشینی داشت، برام محبوب‌ترین کتاب در این دسته‌بندی بود!»
⭐⭐⭐⭐ Rozhan Sadeghi
علیرضا –
ارزش خواندن و وقت گذاشتن دارد.