در زمانهای که متنهای طولانی و پرگو عمدتاً پیامدی جز کسالت مخاطب ندارند، هرتا مولر با نثری موجز و شفاف، نگاهی نو و استدلالهایی فهمیدنی، ما را با پارهای از پرسشهای انسانی مشترک مواجه میکند و در جستوجوی پاسخ این پرسشها، چشماندازهایی متفاوت در برابرمان میگشاید. مولر که در روستایی کوچک در غرب رومانی به دنیا آمده و خانوادهاش از اقلیتهای آلمانیتبارِ کشور رومانی بودند، زندگی در جایگاه عضوِ گروهی بهحاشیهراندهشده را شخصاً تجربه کرد و در دورهٔ حکومت چائوشسکو هم به دلیل همکاری نکردن با دستگاه امنیتی رومانی بارها به مرگ تهدید شد. به خاطر همین تجربهٔ زیسته است که تابآوری در زمانۀ خودکامگی و مقاومت از راه زبان از مضامین اصلی بیشتر آثار او از جمله کتاب فلاکت روزمره هستند؛ مجموعهای متشکل از سه جستار و سه سخنرانی مولر در بیست سال گذشته.
هرتا مولر نیمی از عمرش را زیر سایۀ حکومتی تمامیتخواه زندگی کرده و نیمی دیگر را در کشوری دموکراتیک. در اواخر دهۀ ۱۹۸۰ و پس از سالها ارعاب و بازجویی و سانسورِ آثارش اجازه پیدا کرد از رومانی خارج شود. او که بهسختی خود را به سرزمینی آزاد رسانده بود و تصور میکرد رها شده، از همان مواجهۀ اول از سوءظنها و برخوردهای تحقیرآمیز میزبان نسبت به خودش یکه خورد و ناامید شد. انگار کابوسها و ترسهای زندگی گذشته نمیخواستند دست از سرش بردارند و در سرزمینی دیگر هم به شکلی دیگر تکرار میشدند. مولر سرخورده از وضعیت بغرنجش، هم سیاستمداران و هم عادیِ هر دو جامعهٔ آلمان و رومانی را نقد میکند و نگرشها و رفتارهای ناخوشایندشان را به رخ میکشد.
صداقت همیشگی هرتا مولر در بازنمایی، عمق تحلیلی و خیالپردازیهای هنرمندانهاش در سخنرانیها و جستارهای گردآوریشده در کتاب فلاکت روزمره نیز به چشم میآیند. مولر دریچهای نو به تجربههای گروههای بهحاشیهراندهشده، تبعیدیهای حاکمیتهای خودکامه، و آدمهای معمولیِ سرکوبشده باز میکند. او تکتک مخاطبانش را در میانۀ ماجرا قرار میدهد و با این پرسش مواجهشان میکند که در دفاع از حقوق این گروهها تا کجا پای ارزشهای شخصیشان خواهند ایستاد و به امواج فراگیر و گاه گذرای جمعی نخواهند پیوست.
او در جستار «فلاکت روزمره» مفاهیم خانه و تبعید را کنار اشیایی خاص (آبنبات، کبریت و تیغ) میگذارد تا نشان دهد که حکومتهای خودکامه فقط افراد را هدف نمیگیرند، بلکه مقاصدشان را بر تن اشیا نیز حک میکنند و آنها را به نوعی زندگی هیولاوار وامیدارند. یا در جستار «خندۀ روز بعد» با تکیه بر این حقیقت که خودکامگان حقیقت را تاب نمیآورند، تصویری دقیق و ناب از قدرت انقلابی شوخی و خنده و کاربردهای ویژۀ آن ترسیم میکند.
کتاب فلاکت روزمره را ستاره نوتاج از زبان آلمانی ترجمه کرده است. پیش از این، کتابهای ارواح ملیت ندارند و نزدیک ایده هم با ترجمهٔ او در نشر اطراف منتشر شدهاند.
دربارۀ مجموعه
انتشار آثار ایدهپردازان نواندیش و شاخص کشورهای مختلف از اهداف همیشگی نشر اطراف بوده است. در این مسیر، در پی ارائۀ آثار متفکرانی هستیم که میکوشند بستری برای اندیشیدنِ خلاقانه، چابک و جستوجوگرانه به پرسشهای امروز فراهم آورند تا شاید نظم ذهنی تازهای بیافرینند که فهم آشفتگی جهان جدید را آسانتر کند. این نویسندگان جسور، بیواهمه از قالبهای صلب و مرزبندیهای آکادمیک و با رویکردهای گوناگون (فلسفی، تاریخی، انتقادی، ادبی و …) به مسائل مشترکِ فرهنگی و جهانی نزدیک میشوند و صورتبندیهایی نو از آنها ارائه میکنند. از این مجموعه پیشتر این کتابها منتشر شده بودند:
نزدیک ایده | خلاف زمان |
---|---|
![]() | ![]() |
دربارۀ نویسندۀ کتاب فلاکت روزمره
هرتا مولر (متولد ۱۹۵۳) نویسنده، داستاننویس و شاعر آلمانیرومانیایی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات است. مولر در روستایی آلمانیزبان در رومانی به دنیا آمد و بزرگ شد. او بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه به عنوان مترجم در یک کارخانه مشغول به کار شد و از اوایل دهۀ ۱۹۸۰ نویسندگی را شروع کرد اما به خاطر مخالفتش با حکومت کمونیستی رومانی و انتقاداتش به سیستم، همیشه تحت فشار بود.
مولر پس از پناهنده شدن به آلمان به شهرت رسید و در سرتاسر دنیا شناخته شد. او در طول بیش از چهار دهه فعالیتش بیش از بیست اثر داستانی، شعر و مجموعه جستار منتشر کرده و جوایز زیادی برده است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.