درد که کسی را نمی‌کشد

کتاب درد که کسی را نمی کشد متشکل از پنج جستار از جاناتان فرنزن، نویسندۀ مهم آمریکایی است که در نقد دنیای معاصر و آشفتگی آن نوشته شده‌اند. فرانزن که شیفتۀ ادبیات و داستان است، در این جستارها به فرهنگ مزاحم و شلوغ مدرن حمله می‌کند و ارزش‌های آن را زیر سؤال می‌برد. راهکار او در برابر این وضعیت انفعال و فرار نیست، بلکه مصرانه از خوانندگانش می‌خواهد در برابر آن بایستند و مقاومت کنند. به نظر او پناه بردن به ادبیات یکی از بهترین راه‌های مبارزه با این شرایط است؛ سلاحی که خودش به بهترین شکل از آن استفاده می‌کند. تا جایی که مجلۀ تایم او را نویسنده‌ای می‌داند که با آثارش وضعیت زندگی آمریکایی را تمام و کمال نشان می‌دهد.

منتقدین جستارهای کتاب درد که کسی را نمی کشد را گواهی بر جوانمردی و انسانیت جاناتان فرنزن، عشقش به داستان و ترجیح شخصی‌اش برای مقولاتی دانسته‌اند که به جای احساسات‌گرایی‌، دارای پیچیدگی‌ اخلاقی هستند. تلاش برای خوب بودن و عشق ورزیدن به رغم خودمحوری و منیّت ذاتی انسان، در نوشته‌های این نویسنده موج می‌زند. او از سویی مخالف انزوا و کناره‌گیری از جمع است و از سوی دیگر خواندن و نوشتن کتاب و خصوصاً رمان را، که به‌خودی‌خود فعالیت‌هایی انفرادی هستند، بستر مناسبی برای ایجاد آگاهی و همدلی می‌داند. جستارهای او، نقدهای خوش‌خوانی هستند که می‌کوشند اهمیت حفظ ادبیات و حساسیت نسبت به آن را برجسته کنند و مخاطب را از ساده‌سازی و تقلیل مفاهیم ادبی پرهیز ‌دهند.

پرسش بزرگ جاناتان فرانزن، یافتن معنای زندگی است. به عبارت ساده‌تر او از خودش و مخاطبش می‌پرسد «ما داریم چه می‌کنیم.» فرنزن به عنوان نویسنده‌ای رئالیست در تمام نوشته‌هایش به دنبال پاسخ همین پرسش است. با این که جستارهای کتاب درد که کسی را نمی کشد به مسائل و آدم‌های می‌پردازند ولی فرانزن در پس پشت همۀ آن‌ها همن مسیر را پی می‌گیرد، چون به نظرش با آن می‌توان جواب درماندگی انسان مدرن را هم پیدا کرد. به خاطر همین است که راهکار او نه فرار، که استقبال کردن از دردهاست. چون رهایی در پذیرش واقعیت است.

کتاب درد که کسی را نمی کشد را ناصر فرزین فر برای مجموعۀ جستار روایی نشر اطراف ترجمه کرده است.

دربارۀ مجموعۀ جستار روایی

مجموعۀ جستار روایی نشر اطراف، بر روی ژانر ادبی جستار متمرکز می‌شود و می‌کوشد ناداستان‌هایی که شکل و فرم روایی‌تری دارند را معرفی کند. در این مجموعه، روایت‌هایی از نویسندگان سرتاسر دنیا -از آمریکای شمالی تا اروپای شرقی- گردآوری شده که به مضامین انسانی مختلفی اشاره می‌کنند. مضامین و موضوعاتی که ظاهری شخصی دارند ولی ماهیت‌شان جهان‌شمول و برای همه قابل‌فهم است؛ از ادبیات و وطن گرفته تا انزوا و پرسه‌زنی.

این مجموعه در دو سری منتشر شده: سری اول شامل 8 کتاب این هم مثالی دیگر (دیوید فاستر والاس)، اگر به خودم برگردم (والریا لوئیزلی)، البته که عصبانی هستم (دوبراوکا اوگرشیچ)، درد که کسی را نمی‌کشد (جاناتان فرنزن)، هیچ چیز آن‌جا نیست (انی دیلارد)، ماجرا فقط این نبود (زیدی اسمیت)، اگر حافظه یاری کند (جوزف برودسکی) و فقط روزهایی که می‌نویسم (آرتور کریستال) است.

از سری دوم هم تاکنون مجموعه جستارهای نقشه‌هایی برای گم شدن (ربکا سولنیت)، دیدار اتفاقی با دوست خیالی (آدام گاپنیک)، به خاطره اعتمادی نیست (الیزا گبرت) و آخرین اغواگری زمین (مارینا تسوِتایوا) به انتشار رسیده است.

دربارۀ نویسندۀ درد که کسی را نمی کشد

جاناتان فرنزن (Jonathan Franzen) از معروف‌ترین نویسندگان آمریکایی است که به خاطر رمان اصلاحات برندۀ جایزۀ پولیتزر شده. فرانزن زبان آلمانی خوانده و از اواخر دهۀ 1980 داستان‌نویسی را آغاز کرده. حاصل فعالیت او در این سی سال پنج رمان بوده که اکثر آن‌‌ها با تحسین منتقدین روبرو شده‌اند.