و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد

۱۸۲,۰۰۰ تومان

روایت مهزاد الیاسی بختیاری از سفر به کاتماندو، بامیان، تفلیس، آتن، هرات، کابل، جنوا، قونیه، دوان، مونپولیه

کتاب و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد بیش از هر چیز، روایت سفر است. زنی جوان که به دلایلی از همه‌چیز و همه‌کس خسته شده، تصمیم می‌گیرد قید همه‌چیز را بزند و با کوله‌پشتی‌اش سفر کند. مسیر سفر ــ از البرز و هرمزگان و فارس و چهارمحال‌ و بختیاری گرفته تا افغانستان و گرجستان و ایتالیا تا نپال ــ در هر پیچ‌وخمش قصه‌ای تازه سر راه او می‌گذارد؛ قصه‌هایی که مهزاد الیاسی بختیاری در کتابش روایت کرده است. اما این کتاب با سفرنامه‌های معمولی سنتی فرق دارد و تصویری نو از سفرنگاری معاصر پیش چشم ما می‌گذارد. نویسنده، به جای این‌که قصۀ سفر و کوله‌گردی‌اش را در قالب خطی و متعارف سفرنامه‌ها بازگو کند، تجربه‌های گوناگون سفر را در قالب روایت‌هایی جستارگونه وصف می‌کند و از دل این تجربه‌های منفرد و بیرونی به احوال درونی انسان و اوضاع کلی جوامع انسانی پل می‌زند.

کتاب و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد هم سفرنامه است و هم سفرنامه نیست. سفرنامه است چون سفر و وقایع سفر را روایت می‌کند، و سفرنامه نیست چون مهزاد الیاسی بختیاری -که انسان‌شناسی خوانده- خلاف سنت سفرنامه‌های متعارف، هر جا مجالی یافت از هیاهوی جهان و شتاب سفر کناره گرفت تا تأنی و تأمل پیشه کند و به درک عمیق‌تری از سفر در بیرون و درون برسد.

 

بریده‌ای از کتاب

راوی کتاب و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد در روایت‌های جستارگونه‌اش، سفر و کوله‌گردی در ایران و نپال و افغانستان و ترکیه و روسیه و فرانسه و ایتالیا را دست‌مایه‌ای قرار داده تا اوضاع و احوال جوامع انسانی را گزارش دهد و مهم‌تر از آن، در احوال خود تأمل کند؛ کاری که در نقد ادبی به خودمردم‌نگاری معروف است. مهزاد الیاسی بختیاری بیش از سفرنگاری، «سفراندیشی» کرده و در جستارهایش بیرون و درون سفر را چنان با هم درآمیخته که تصویر و تفسیری نو شکل بگیرد. کتاب او تلاشی است برای فهم احوال و تفسیر رویدادهای پیرامون خود.

و کسی نمیداند در کدام زمین میمیرد، فراتر از یادداشت‌های سفرهای گوناگون یا سفرنامه‌هایی از یک مسافر معاصر، روایت سفر است؛ روایت سفر را چه حرکتی در فضای فیزیکی در نظر بگیریم و چه تقلایی در فضای ذهنی، همان‌قدر که از مختصات تاریخی و جغرافیایی تأثیر می‌پذیرد، بر اساس ویژگی‌های «من» نیز عمق و بسط می‌یابد. ژرف‌اندیشی در مفهوم سفر، خصوصاً هنگام سفرهایی که در قاب توریسم و بازدید از ویترین کشورهای مختلف نمی‌گنجند، معمولاً با سیر و سفری درونی عجین می‌شود که اگر به یافتن گم‌شدۀ انسان ختم نشود، دست‌کم او را از اضطراب جا ماندن از قافله‌های تندپا و بلندگوبه‌دستِ گردشگران بی‌شمار اطرافش می‌رهاند.

مهزاد الیاسی بختیاری در کتاب و کسی نمیداند در کدام زمین میمیرد گامی بلند در مسیر درنگِ مسافر برداشته و کوشیده خود را در میدان تعامل با مفهوم «سفر» قرار دهد. او در تعریف و ساخت هویتش، هم خود را شجاعانه به دست ماجراهای سفر می‌سپارد تا به عمق استخوانش رسوخ کنند و هم، چه بسا مهم‌تر، فراتر از مسیر و مقصد سفرهایش، معنا و تعریف سفر را با آزمون و خطا در دستان خود شکل داده و خود را از موهبت تأنی، سکون و سکوت محروم نکرده است.

نشست نقد و بررسی کتاب و کسی نمیداند در کدام زمین میمیرد در مرکز فرهنگی شهر کتاب مرکزی با حضور نویسنده و ایرج رضایی برگزار شد. این جلسه را می‌توانید در این‌جا بشنوید.


دربارۀ مجموعۀ من هنوز در سفرم

مجموعۀ «من هنوز در سفرم» تلاشی است برای ثبت روایت‌های مستند، در قالب‌های گوناگون، از زندگی جست‌وجوگرانی که به روزمرگی تن نداده‌اند و کوشیده‌اند خود را در تعامل با جهان و با مردم سرزمین‌شان بیابند و ارتقا بدهند؛ جست‌وجوگرانی که همین دور و بر و در همین روزگارِ ما زندگی می‌کنند و در سفرهای درونی و بیرونی‌شان دنبال کشف، بازسازی و تعریف موقعیت تازه‌شان در جهان متغیرِ این‌جا و امروزند.


دربارۀ نویسندۀ کتاب و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد

مهزاد الیاسی بختیاری دانش‌آموختۀ کارشناسی و کارشناسی ارشد انسان‌شناسی از دانشگاه تهران است و در پیشینۀ کاری‌اش ویرایش، روزنامه‌نگاری و انتشار مقالات و مطالب فراوانی به زبان‌های فارسی و انگلیسی در مطبوعات به چشم می‌خورد. او در کنار سفرهای متعدد، در رسانه‌های مختلف نوشته و پاره‌ای از تأملاتش در سفر و دربارۀ سفر را در کتاب و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد گردآوری کرده است.

مشخصات

نویسندهمهزاد الیاسی بختیاری
ویراستارالهام شوشتری‌زاده
طراح جلدمحبوبه کلایی
قطعوزیری
تعداد صفحه152
موضوعسفرنامه
شابک978-622-6194-69-3
نوبت چاپچهارم | 1402

فهرست کتاب

وقتی زمان در پاشوپاتینات ناگهان ایستاد | 13-22

بودا،به همان اندازه که نیست، هست | 23-32

سفر مثل غریبه‌ای در سرزمین خودت رهایت خواهد کرد | 33-42

مرزهایی که نمی‌دیدم | 43-48

دماوند می‌توانست به آنی بزند له‌مان کند | 49-54

سفر در جاده‌ای که نمی‌شناسی | 55-64

چه سرسبز بود دره‌ی من | 65-72

راه رستگاری را با ترس و لرز ادامه بده | 73-86

دی بلالُم دی بلال | 87-92

حتی برای گریه هم وقت نداشت | 93-100

اکنون چشم‌به‌راه است و چشم‌به‌راه | 101-112

عشق از روز ازل در دل دیوانه بود | 113-122

در جست‌وجوی انسان کامل | 123-142

اجتماع سوگوار تجربه‌ها‌ی پریده‌رنگ | 143-152

شاید نوشتن تنها راه نجات باشد | 153-156

ستایش‌ها و افتخارات

«این کتاب شگفت زده ام کرد. میشه گفت مهزاد الیاسی برای من سرتاسر کتاب یک دوستِ ندیده بود، که با پایان کتاب می‌خواستم همون لحظه کنارم باشه و من بغلش کنم. هم میشه گفت ژانر این کتاب سفرنامه هست هم نیست.یعنی با بقیه سفرنامه ها که خوندم خیلی متفاوته و همونطور که تو توضیحات کتاب نوشته بیش از سفرنگاری، یک “سفراندیشی” هست.
بخش بامیانِ افغانستان، مرز ارمنستان و دوانِ فارس از همه بیشتر به دل من نشست و منو با خودش تو عمق ماجرا همراه کرد. از اون کتاب هایی هست که تا مدت ها اثرش باهام همراهه. قطعا خوندنش رو پیشنهاد می‌کنم.»

⭐⭐⭐⭐⭐  Shakiba

«جنگیدن برای زندگی لحظه‌ها را واقعی می‌کند. وضوح تصویر بالا می‌رود.تو تمام هستی و این «تماما بودن» قدرت فشرده دارد که با لذتی دردناک همراه است. تقلا برای بودن لحظات را به اندازه‌ی ابدیت کش می‌دهد و گذار اندکی در افسون زندگی شناور باشی.در چنین لحظاتی،دریاهای مرگ و زندگی به یکدیگر چسبیده‌اند اما انگار برزخی میانشان هست که نمی‌گذارد با هم بیامیزند.»

⭐⭐⭐⭐⭐  Mahnoosh

«دیشب تمومش کردم ولی انقدر دوستش داشتم که نمیتونستم ازش بنویسم برای همین الان مینویسم
اگر به دنبال سفرنامه ای هستید که از مکانهای دیدنی و توریستی برای شما بگه انتخاب این کتاب قطعا اشتباهه
ولی اگر به دنبال کتابی هستید که تاثیر سفر رو بر شخصیت و افکار شخص بررسی کنه این کتاب قطعا انتخاب بسیار خوبیه
جدا از قلم زیبای مهزاد الیاسی من خیلی خیلی خوشحالم که سفر رفتن تنهایی برای خانمها در این چند وقت خیلی زیاد شده و بسیار خوشحال ترم که این خانمها تجربه هاشون رو مینویسن اونم به این زیبایی
امیدوارم که این نوشته ها ادامه پیدا کنه…»

⭐⭐⭐⭐⭐  Mehrnaz

«اینجوری بود که هم جذاب بود و دوست داشتم تند تند بخونم و هم هر بخش سفرنامه رو میخواستم دقیقه‌ها بهش فکر کنم و در روایتش حل بشم… سخت بود تعادل برقرار کردن بین این دو حالت.
مهزاد الیاسی در خلال نوشتن سفرنامه‌، بخشی از سفر درونی و دگرگونی احوالات شخصی خودش رو هم نوشته که این کیفیت و جذابیت متن رو دو چندان کرده.
شروع و پایان و مسیر روایتش رو هم دوست داشتم.
امیدوارم باز هم سفر بره و باز هم سفرنامه بنویسه.»

⭐⭐⭐⭐⭐  Sedighe Vazehi

«اگر این کتاب را بخواهیم به دید سفرنامه بخوانیم و نگاه کنیم حتماً امتیاز بالایی دریافت نخواهد کرد. یعنی در واقع یک سفرنامه ضعیف می‌تواند باشد. اما نکته این است که قرار نیست سفرنامه باشد. مجموعه‌واگویی‌هایی شخصی است که سفر، چاشنی آن شده و چه چاشنی درست و خوش‌طعم و محشری است.
کتاب از دو جهت برایم ارزشمند بود: یکی مقارن شدن با دور بودن از خانه و نوعی مسافرت اجباری که امروز در روز چهل‌ودومش هستم؛ و دومی هم اینکه به منِ مدعیِ تجربهٔ زیسته داشتن، فهماند که از فقر تجربه زیسته بهره می‌برم و باید برای ۳۰ سالهٔ دوم زندگی‌ام فکری اساسی برای این معضل بکنم.»

⭐⭐⭐⭐⭐  مصطفا جواهری

«به نظرم هیچ نقدی به این سفر درونی وارد نیست. نمی‌توانی به کسی بگویی چرا اینطور می‌بینی. فقط می‌توانی و به تو اجازه داده ببینی که چطور می‌بیند. چیزی که بسیار ما در جامعه‌کم داریم. بدون اینکه بدانیم دیگران چه می‌بینند، یا حتی بدون آنکه بدانیم چرا اینطور می‌بینند. اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد را به دیگری نسبت می‌دهیم و برایش نسخه می‌پیچیم.
روزهای همراهی کتاب را دوست داشتم و بسیار از آن لذت بردم.»

⭐⭐⭐⭐⭐  حامد حمایت کار

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “و کسی نمی‌داند در کدام زمین می‌میرد”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *