یوکو تاوادا در کتاب ارواح ملیت ندارند از تجربه‌ی زندگی میان دو زبان می‌گوید؛ از ابهام، رازآلودگی و غریبگی زبان برای کسی که زبان مادریِ متفاوتی دارد. او گاهی از کلمه‌ها، الفبا و نشانه‌هایی دور از انتظار بهره می‌برد تا فهمی نو از زبان و ترجمه عرضه کند. به نظر تاوادا ترجمه صرفاً برگرداندنِ واژه‌ها از زبانی به زبان دیگر نیست، بلکه در وهله‌ی نخست، مفاهیم ذهنی و معانی هستند که به کلمه‌ها ترجمه می‌شوند. به تعبیر خودش، «زبان‌های دیگر توجه ما را به این حقیقت جلب می‌کنند که زبان، حتی زبان مادری، چیزی جز ترجمه نیست.»
این روزها سروکار داشتن با زبان یا زبان‌های دیگر در انحصار کسانی که ارتباط آکادمیک و تخصصی با زبان دارند یا مسافران و مهاجران نیست. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تقریباً همه را در معرض کلمه‌ها و جمله‌های زبان‌های دیگر قرار می‌دهند و بسیاری از ما، به واسطه‌ی تجربه‌ی چنین فضایی، حالا رابطه‌ی متفاوتی با زبان داریم. پای واژه‌ها و اصطلاحاتی که از زبانی به زبان دیگر راه یافته‌اند به خانه‌ی خیلی‌ها باز شده است. حرف‌هایی که پیش‌تر در کلاس‌های زبان‌شناسی و فلسفه‌‌ی زبان می‌شنیدیم ــ مباحث مربوط به تجربه‌ی جهان از مسیر زبان؛ شکل‌گیری، تثبیت و تغییر هویت در زبان و توسط زبان؛ و ایجاد و انتقال مفاهیم مختلف از راه ساختارهای زبانی، قواعد گرامری و زبان بدن ــ امروز بی‌نیاز به کتاب و درس و دانشگاه، تجربه و زندگی می‌شوند. ساخت زبان‌های میان‌گروهی، درون‌گروهی و حتی دونفره کاری متداول شده و بسیاری از گروه‌های رسمی و غیررسمی انگار زبان زرگری خاص خود را دارند.
کسانی که در بیش از یک دنیای زبانی زندگی می‌کنند، گویی میان زبان‌ها، هویت‌ها و فرهنگ‌ها شناورند. البته تجربه‌ی مواجهه با زبان، حتی وقتی با زبان مادری‌مان سروکار داریم، تجربه‌ای ساده و سرراست نیست. آشنایی با تجربه‌های متعدد کسانی که در فضاهای میان‌زبانی تردد می‌کنند یا ساکن می‌شوند، ما را مهمان سفره‌ی رنگین صداها، عواطف و اندیشه‌های نو می‌کند و چه بسا اهمیت شناخت و بررسی جایگاه خودمان در دنیای تعاملی زبان را نیز برایمان روشن‌تر کند.
درباره‌ی مجموعه‌ی «زندگی میان زبان‌ها»
نشر اطراف با توجه به اهمیت مواجهه‌ی آگاهانه با زبان و کارکردهایش، مجموعه‌ی «زندگی میان زبان‌ها» را با کتاب ارواح ملیت ندارند شروع می‌کند. در این مجموعه سراغ آثار نویسندگانی خواهیم رفت که به تجربه‌ی زندگی در بیش از یک زبان اندیشیده‌اند یا روایت‌شان از تجربه‌ی زبان و بازی‌هایش در فرایندهای نوشتن، خواندن، سخن گفتن و شنیدن را با مخاطب در میان گذاشته‌اند. این مجموعه تجربه‌ی رویارویی زبان‌ها و زیستنِ آگاهانه در قلمروی زبان را در قالب‌های گوناگونی مثل خاطره‌پردازی، یادداشت شخصی، جستار روایی و تأملات روایت می‌کند؛ تجربه‌ای آشنا برای همه‌ی کسانی که ارتباط تخصصی یا غیرتخصصی آگاهانه‌ای با واژه‌ها، آواها، اصطلاح‌ها، ساختارهای دستورزبانی و بسترهای اندیشه‌ورزیِ بیش از یک زبان دارند، کسانی که زبانِ مادری‌شان با زبان رسمی کشورشان متفاوت است، مترجمان، زبان‌شناسان، مسافران، مهاجران و چه بسا هر کسی که در معرض شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های امروزی است.
درباره‌ی نویسنده
یوکو تاوادا، نویسنده‌ی ژاپنی مقیم آلمان، در سال ۱۹۶۰ در توکیو متولد شد، در ژاپن ادبیات روسی خواند، و بعد به سوئیس و آلمان رفت و در سال ۲۰۰۰ دکتری ادبیات آلمانی گرفت. او که از همان زمان در برلین ساکن شده، به هر دو زبان ژاپنی و آلمانی، رمان، داستان، جستار و شعر می‌نویسد و تا کنون برنده‌ی جوایز معتبری شده است، از جمله جایزه‌ی آکوتاگاوا، جایزه‌ی تانیزاکی و جایزه‌ی ادبی نوما در ژاپن، و جایزه‌ی کلایست، جایزه‌ی آدلبرت فون شامیسو و مدال افتخاری مؤسسه‌ی گوته در آلمان.
پژوهشگران درباره‌ی آثاری مثل آثار تاوادا از کلمه‌‌ی برون‌صدایی استفاده می‌کنند که بر نوشتن به زبانی غیر از زبان مادری دلالت دارد. تاوادا در آغاز به ژاپنی می‌نوشت و نوشته‌هایش را به کمک مترجم به آلمانی برمی‌گرداند ولی بعدتر تصمیم گرفت آثارش را همزمان به هر دو زبان ژاپنی و آلمانی بنویسد؛ فرایندی که «ترجمه‌ی مستمر» نامیده می‌شود. ژانر و زبان نوشته‌های تاوادا به‌مرور تغییر کرده و این روزها آثار طولانی‌ترش مثل نمایش‌نامه و رمان را به زبان ژاپنی، و آثار کوتاه‌ترش مثل داستان کوتاه و جستار را به زبان آلمانی می‌نویسد.
درباره‌ی مترجم
ستاره نوتاج کارشناس ارشد رشته‌های مهندسی کامپیوتر و مترجمی زبان آلمانی است و تا کنون کتاب‌های تاریخ سینما از آغاز تا قرن نوزدهم، باختین در قابی دیگر و فیلم همچون فلسفه را از زبان انگلیسی، و ترانزیت و آخرش هم هیچ (در دست انتشار) را از زبان آلمانی به فارسی ترجمه کرده است.
«ارواح ملیت ندارند» از نگاه منتقدان
«مشاهداتی دقیق و باریک‌بینانه از زندگی روزمره در اروپا و ژاپن، از زنان و گوشواره‌ها، مدادها، لوازم تحریر، چوب و غیره. پس از خواندن این کتاب، ناگهان می‌توان دوباره صدای واژه‌هایی خاص را شنید و آنچه را که مدت‌ها از چشم پنهان مانده، با چشمی نو تماشا کرد.»
روزنامه‌ی دی ولت
«این کتاب بیش از هر چیز درباره‌ی «مشاهدات کوچک» است حتی اگر این مشاهدات به‌تدریج به تصویری بزرگ‌تر ختم شوند؛ سفری اکتشافی و ماجراجویانه… این کتاب نه کتابی درباره‌ی «اروپا» در برابر «آسیا»ست و نه برعکس. بلکه از جایی به ما رسیده که سرزمین هیچ‌کس است؛ جایی که واژه‌ها، اسامی و نشانه‌ها دیگر هیچ معنایی ندارند؛ جایی که پرده‌ای از تردید روی همه‌چیز می‌افتد و جایی که تنها کار مهم در آن ادراک، پذیرش، احساس و نقل تجربه‌ی همه‌ی این‌هاست. پس این کتاب کوچکْ ناگهان الگویی می‌شود برای داستان‌گویی آرمانی، برای سفر آرمانی. در ذهنم، کتابی زیباتر از این کتاب متصور نیست.»
از یادداشت ویم وندرس بر کتاب
«باید از یوکو تاوادا تشکر کنیم که به ما نشان داد همه‌چیز چقدر کنجکاوی‌برانگیز است؛ که به ما یاد داد با چشمانی کودکانه شگفت‌زده شویم.»
«تاوادا استاد حس‌آفرینی است. او به واژه‌ها و لایه‌های زبان احساس می‌بخشد.»
روزنامه‌ی وست‌دویچه
«در جستارهای تاوادا سفرنامه به بینش سیاسی منجر می‌شود و بینش سیاسی به استعاره‌ای از همزیستی انسان‌ها.»
روزنامه‌ی فرانکفورتر آلگماینه
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.