دانشنامۀ خودروایتگری

خودزندگی‌نگارها به رخدادها، رفتارها و فرایندهای روانشناختی که با عوض شدن زمان، مکان، نظام اعتقادی و موقعیت اجتماعی تغییرات فراوانی می‌کنند، معنا می‌بخشند. آن‌ها به عنوان سوژه‌هایی که بر اساس تاریخ و فرهنگ‌شان فهمی خاص از خاطره، تجربه، هویت، فضا، بدنمندی و عاملیت دارند، معمولاً روش‌های مختلفی را که فرهنگ برای خواندن خودزندگی‌نگاره در اختیار مخاطب می‌گذارد، بازتولید می‌کنند اما به نقد محدودیت‌های روش‌های فرهنگی روایتِ خود نیز می‌پردازند. خودزندگی‌نگارها با خوانش زندگی خود در چهارچوب قواعد خودزندگی‌نگاری و گاه خلاف این قواعد، آن‌‌ها را تغییر می‌دهند و روش‌هایی متفاوت برای تفسیر این متون به مخاطب پیشنهاد می‌کنند. به عبارت دیگر، سوژه‌های خودزندگی‌نامه‌ای، آگاهانه یا ناخودآگاه، گاهی از قواعد فرهنگیِ توصیف و تشریحِ موقعیت خود (که از گذشته به جا مانده‌اند) پیروی می‌کنند و گاهی در برابر این قواعد می‌ایستند. خودزندگی‌نگارها، در بافت‌هایی که این گونه تنش‌ها رخ می‌دهد، سبک‌های جایگزینی برای خطاب می‌سازند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در نهایت، الگوهای ژانری تثبیت شده جهش می‌یابند و احتمالات ژانری جدید پدیدار می‌شوند.
بررسی جامع فرم‌های خودزندگی‌نامه‌ایِ فراوانی که طی قرن‌های متمادی ساخته شده‌اند، کار ساده‌ای نیست اما در این دانشنامه، تلاش ده فهرستی از شصت ژانر خودزندگی‌نگاری و مختصری از ویژگی‌های هر یک آورده شود.