کتاب خانهخوانی پژوهشی چندبعدی دربارهی خانههای آجر بهمنی و سیمانی برههی گذار تهران است. بعضی از ساکنان خانههای برههی گذار معماری تهران، تجربهی زندگی در خانهشان را تجربهای خوب میدانند. بر خلاف بیشتر خانههای آپارتمانی امروز تهران، ساکنان این خانهها خاطرهی خوشی از زندگی در آن دارند و هنوز هم از روزهای زندگی در آن و حضور پررنگ خانه در خاطراتشان یاد میکنند. تصویر این خانهها برای کسانی که در آن زندگی نکردهاند، یادآور آجر بهمنیها، این آجرهای سرخ و خطدار نمای خارجیشان است اما برای ساکنانشان داخل این دیوارها، جایگاه خاطرات خوشِ زیادی است که در حیاط، ایوان، زیرزمین، بهارخواب و هزار گوشه و کنار دیگر اتفاق افتاده است؛ خانههای دو یا سه طبقهای که در حدود سالهای دههی سی و چهل شمسی در این شهر ساخته شد و امروز بیشتر در محلههای مرکز و جنوب شهر دیده میشود.
هدف کتاب خانهخوانی جستجویی برای یافتن نحوهی فهم و بیان این وجه از آثار معماری و مشخصاً نمونههایی از خانههای برههی گذار معماری تهران است؛ وجهی که متفکرانی متوجه اهمیت آن شدهاند و با اصطلاح کیفیتِ تجربهی زیسته در خانه از آن گفتهاند.
در کتاب خانهخوانی از قابلیتهای روایت در دو وضعیت یا دو مقام مختلف بهره گرفته شده است: نخست در مقام فهم عمیق تجربهی زیستهی ساکنان خانهها از طریق مصاحبههایی با آنها و دیگری در مقام بازنمایی و انتقال تجربهی زیستهی مطلوب خانه به خواننده با روایتهایی مکانمحور و جستارهای روایی. روایتهایی از زبان ساکنان خانه، که نه فقط بیانگرِ رضایتِ شخصی آنها که نمایانگر تناسبی میانِ امکانهای ساختمان خانه با تجربههای مختلف زندگی در روزها و ماجراهای مختلف بود.
کتاب خانهخوانی، نوشتهی علی طباطبایی، بهزودی از سوی انتشارات اطراف منتشر میشود.