فیلیپ لوپِیت، منتقد فیلم، شاعر و جستارنویس آمریکایی، سال‌هاست که به تدریس نویسندگی خلاق مشغول است و آثارش در مجله‌های معتبری مثل پاریس ریویو، هارپرز مگزین، نیویورک‌تایمز بوک ریویو و کرییتیو نان‌فیکشن منتشر می‌شود. لوپیت جوایز متعددی را از آن خود کرده و هم اکنون عضو فرهنگستان علوم و هنر آمریکاست. لوپیت عصاره‌ی چهل سال نویسندگی و تدریس خود را در کتاب نشان دادن و نقل کردن: هنر ناداستان ادبی (۲۰۱۳) آورده است. او بنا بر تجربه‌ی تدریسش معتقد است بهترین راهنمای نوشتن ناداستان ادبی را می‌توان لابه‌لای کتاب‌خانه و کتاب‌های ناب نویسندگان کارکشته یافت و از آن‌ها الگو گرفت. به همین خاطر در فصلی از کتاب مذکور فهرست مفصلی از بهترین ناداستان‌های قدیمی و جدید را ذکر کرده که به‌تدریج در اختیار علاقه‌مندان به حوزه‌ی ادبیات مستند قرار خواهد گرفت.
آنچه در ادامه می‌آید فهرست مطالعاتی پیشنهادی است. این فهرست شاید در نگاه اول بسیار طولانی و خسته‌کننده به نظر برسد اما به هیچ وجه جامع نیست و قرار هم نبوده که باشد. آنچه این فهرست منعکس می‌کند، خوانده‌ها و شهود من در زمینه‌ی ناداستان است. خوب می‌دانم که این فهرست جاهای خالی بسیاری دارد و آثاری را در خود جا داده که ممکن است حتی بحث‌برانگیز باشند. اما این فهرست را نقطه‌ی شروعی می‌دانم که دیگران می‌توانند متناسب با سلیقه‌ی خود آن را جرح‌وتعدیل کنند. هدف اصلی این فهرست نشان دادن غِنا، تنوع و عمق ادبیات غیرداستانی به کسانی است که نمی‌دانند چه کارهایی را می‌توان یا نمی‌توان در این ژانر انجام داد و همچنین نمی‌دانند چطور این آثار را باید نوشت (که عملاً تمام آدم‌ها را در بر می‌گیرد). معتقدم در کتاب‌های آموزشی و تجویزی پاسخ‌های کمتری می‌توان یافت تا در مطالعه‌ی فراوان. مثلاً اگر در حال نوشتن خاطره‌پردازی هستید، لازم نیست چرخ را از نو اختراع کنید. رسم و روال فراوانی از پیش موجود است که می‌توانند شما را راهنمایی و توانمند کنند. همچنین نیاز نیست خواندن‌هایتان را به جستارهای شخصی، خودزندگی‌نامه‌ها و هر چیزی که به ناداستان خلاق مربوط می‌شود، محدود کنید. وقتی متوجه بشوید که نویسندگان شگفت‌انگیزی در هر زمینه‌ای وجود دارند ــ متخصصان زبان‌آور، فصیح و آموخته ــ بهتر در می‌یابید که چگونه به جای تمرکز روی اشخاص، دایره‌ی تمرکزتان را وسعت ببخشید و پذیرای جهان بزرگ‌تری باشید. در ادامه فهرست برخی از بهترین خاطره‌پردازی‌ها و خودزندگی‌نامه‌های کلاسیک مربوط به قبل از قرن بیستم را خواهید خواند.
اعترافات آگوستین قدیس
اعترافات کتابی است که مارکوس اورلیوس اوگوستینوس، مشهور به آگوستین قدیس، متفکر و فیلسوف اهل کارتاژ در شمال آفریقا در سال ۴۰۰ میلادی به زبان لاتین نوشته است. این کتاب شامل سیزده قسمت مجزا بوده و مجموعه‌ای از شرح احوال و افکار و اعتراف به گناه‌های نویسنده را در بر می‌گیرد.
این کتاب نخستین بار با عنوان اعترافات قدیس آگوستین و با ترجمه‌ی سایه میثمی از انگلیسی به فارسی برگردانده شد و سال ۱۳۸۰ توسط انتشارات سهروردی به چاپ رسید. سال ۱۳۸۲ افسانه نجاتی این کتاب را از زبان فرانسوی به فارسی ترجمه کرد و انتشارات پیام امروز آن را با نام اعترافات آگوستین قدیس به همراه پیشگفتاری از دکتر احسان شریعتی به چاپ رساند.
خودزندگی‌نامه‌ی بن‌ونوتو چلینی
بِن‌وِنوتو چِلینی (۱۵۰۰-۱۵۷۱) پیکرساز، فلزکار و نویسنده‌ی سده‌ی شانزده اهل فلورانس بود. خودزندگی‌نامه‌ی او نمونه‌ای بارز از بیان و نمایش خویشتن به شمار می‌آید. این کتاب تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
جاکومو کازانووا: خاطره‌پردازی‌ها
جاکومو کازانووا (۱۷۲۵-۱۷۹۸) نویسنده‌ی قرن هجدهم میلادی اهل ایتالیا بود. او یکی از مردان ماجراجوی اروپای قرن هجدهم بود که به‌ویژه به خاطر مهارت در فریفتن زنان به شهرت رسید. کازانووا برای فریفتن برخی از زنان عفیف یا سخت‌گیر با اشراف شرط‌بندی می‌کرد و این یکی از منابع درآمد او بود. سال ۱۷۸۵ زمانی که کازانووا از هوسرانی و ماجراجویی خسته شده بود، دوک والدشتاین او را به عنوان کتابدار قلعه‌ی خود استخدام کرد. کازانووا بر آن شد تا از این فرصت استفاده کند و تمام زندگی خود را به روی کاغذ بیاورد. پس از مرگ کازانووا دست‌نوشته‌ی خاطرات او در خانواده‌ی او به ارث باقی ماند. سال 2010 دولت فرانسه نسخه‌ی دست‌نوشت خاطرات کازانووا را به بهای ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار یورو (حدود ۱۱ میلیون دلار) خریداری کرد. گفته می‌شود این بالاترین مبلغی است که تا کنون برای یک دست‌نوشته پرداخت شده است. فردریک میتران، وزیر فرهنگ فرانسه، قرارداد خرید نسخه‌ی خطی داستان زندگی من نوشته‌ی جاکومو کازانووا را امضا کرد و این اثر رسماً به کتابخانه‌ی ملی فرانسه تعلق گرفت. آقای میتران خاطرات کازانووا را یک شاهکار ادبی سرشار از زندگی خواند. کازانووا در بیان ماجراهای زندگی خود، شگردها و فنون دلربایی از زنان را به‌تفصیل شرح می‌دهد و آشکارا می‌گوید که در سراسر زندگی دلربایی از زنان و عشق‌ورزی با آنان مهم‌ترین انگیزه برای او بوده است. کازانووا در گزارش عیاشی‌ها و معاشقه‌های خود سخت بی‌پرواست، از این رو بسیاری از اخلاق‌گرایان او را مردی ناپاک و هرزه می‌دانستند و با انتشار نوشته‌هایش مخالف بودند.
این کتاب سال 1348 با عنوان خاطرات و عشق‌های کازانوا با ترجمه‌ی پرویز شکیب منتشر شده است. نسخه‌ی دیگری از این کتاب نیز با عنوان خاطرات کازانوا با ترجمه‌ی ذبیح‌الله منصوری توسط نشر بنگاه مطبوعاتی امروز منتشر شده است.
دوکِ سن‌سیمون: خاطره‌پردازی‌ها
لوئی دو رووروی، دوک سن‌سیمون (۱۶۷۵-۱۷۵۵) دیپلمات و نویسنده‌ی قرن هفدهم میلادی اهل فرانسه بود. دربار لویی چهاردهم در ورسای از نظر شکوه و جلال در تاریخ اروپا بی‌نظیر بود؛ کانون فتنه، حسادت و شور و هیجان سیاسی و همچنین تعالی هنری و ادبی. دوک سن‌سیمون مردی با مهارت و نفوذ سیاسی در قلب دربار سلطنتی بود که زندگی خود را در این کتاب روایت می‌کند. این کتاب تا کنون به زبان فارسی ترجمه نشده است.
ژان ژاک روسو: اعترافات
اعترافات کتابی است نوشته‌ی ژان‌ژاک روسو، اندیشمند فرانسوی. این کتاب بین سال‌های ۱۷۶۵ تا ۱۷۷۰ میلادی نوشته شده و نویسنده در آن تمامی وقایع زندگی‌اش تا سال ۱۷۶۶ را نوشته است. روسو در این کتاب به صورت کاملاً شفاف از تمامی وقایع زندگی‌اش صحبت می‌کند. این کتاب همچنین به ذهنیات روسو از کودکی تا سال‌های پایانی عمر می‌پردازد.
اعترافات در ایران یک بار در دهه‌ی چهل توسط رضا مشایخی (با نام مستعار فرهاد) و بار دیگر در دهه‌ی هفتاد توسط مهستی بحرینی ترجمه شده و انتشارات نیلوفر آن را به چاپ رسانده است.
خودزندگی‌نامه‌ی بنجامین فرانکلین
بنجامین فرانکلین (۱۷۰۶-۱۷۹۰) یکی از بنیان‌گذاران ایالات متحده‌ی آمریکا بود. فرانکلین نویسنده، چاپخانه‌دار، طنزنویس، سیاستمدار، دانشمند، مخترع، فیزیکدان، فعال مدنی و دیپلمات بود. او در ۶۵ سالگی و در اوج موفقیت و شهرت، در میانه‌ی قرن هجدهم، تصمیم به نگارش خاطراتش گرفت. بخش نخست خودزندگی‌نامه‌ی او (در آن زمان هنوز اصطلاح خودزندگی‌نامه یا اتوبیوگرافی رواج نداشت) که از کودکی تا حدود ۳۱ سالگی‌اش را در بر می‌گیرد، به صورت نامه‌ای بلند خطاب به پسرش، ویلیام، نگاشته شده، همان زمانی که فرانکلین در میانه‌ی سفری به انگلستان در ۱۷۷۱ یک هفته فراغت می‌یابد و به قصد ثبت ایام و تعلیم به نگارش تجربیاتش مبادرت می‌ورزد. البته همین نامه‌ی بلند که به قلم شیوای نویسنده‌ای چیره‌دست به نگارش در آمده، چنان خواندنی و جذاب از کار در می‌آید که چند سال بعد، در سال ۱۷۸۴ به اصرار دوستانش به نوشتنش ادامه می‌دهد. البته این متن نیز نیمه‌کاره می‌ماند، تا این‌که در سال ۱۷۸۸ با وجود کهولت سن و بیماری طاقت‌فرسای نقرس بخش سوم را می‌نویسد و در نهایت نیز چند ماهی پیش از مرگ، سال ۱۷۸۹، یعنی در سال وقوع انقلاب فرانسه، چند صفحه را به عنوان مقدمه‌ای برای نوشتن خاطرات پایان عمرش می‌نویسد که عمرش وفا نمی‌کند و خودزندگی‌نامه‌ی او به پایان نمی‌رسد.
خودزندگی‌نامه‌ی یوهان ولفگانگ فون گوته
ولفگانگ گوته (1749-1832) شاعر، متفکر و نویسنده‌ی آلمانی بود. کتاب شعر و حقیقت که سه بخش اول آن در فاصله‌ی سال‌های ۱۸۱۱ تا ۱۸۱۳ نوشته شده و بخش چهارم و آخر آن سال ۱۸۳۱ یعنی هجده سال بعد و یک سال قبل از مرگ نویسنده به پایان رسیده، توصیفی است از زندگی گوته تا دوران «وِیمار». شرح حالی که گوته از زندگی خود ارائه داده، با بسیاری از کتاب‌های مشابه آن از شخصیت‌های نام‌آور فرهنگ و ادب جهان و از جمله اعترافات ژان ژاک روسو، کاملاً متفاوت است. در تحلیلی که او از زندگی خود به دست می‌دهد، هرگز خود را تافته‌ی جدابافته تلقی نمی‌کند، بلکه خویش را نمونه‌ای از دیگر انسان‌های اجتماع می‌داند که با میراثی بیولوژیک از سوی آبا و اجداد خویش به دنیا می‌آیند. این تکامل جسمی که گوته آن را مورد مطالعه قرار داده، در نوشته‌های او که شرح زندگی‌اش را در بر دارد، نیز دیده می‌شود. انتشارات اچ‌انداس این کتاب را با عنوان شعر و حقیقت و ترجمه‌ی شعر اشکان آویشن روانه‌ی بازار کرده است.
خاطرات پس از مرگ شاتوبریان
فرانسوا رنه دو شاتوبریان (۱۷۶۸-۱۸۴۸) نویسنده، شاعر و سیاستمدار فرانسوی در سن ملو متولد شد. او را بنیان‌گذار رمانتیسیسم در ادبیات فرانسه می‌دانند. خاطرات پس از مرگ عالی‌ترین و بزرگ‌ترین اثر ادبی شاتوبریان است. این کتاب مجموعه‌ی رؤیاهای کودکی، خاطرات جوانی، تأثرات پیری، خاطره‌ی انقلاب‌ها، جنگ‌ها، عشق‌ها، عیش‌ها و بالاخره امیدها و غم‌های زندگی هشتادساله‌ی شاتوبریان است. این کتاب سال 1329 با ترجمه‌ی فتح‌الله دولتشاهی توسط نشر علمی به چاپ رسیده است.
استاندال: خاطرات یک خودپسند و زندگی هانری برویارد
ماری هانری بِیل (۱۷۸۳–۱۸۴۲) که بیشتر با نام استاندال مشهور است، نویسنده‌ی سبک رئالیسم در فرانسه قرن نوزدهم میلادی بود. خاطرات یک خودپسند خودزندگی‌نامه‌ی استاندال است که سال 1892 پس از مرگش در فرانسه منتشر شد. استاندال نوشتن خاطرات خود را از سال 1832 شروع کرد، هنگامی که به‌تدریج به وضعیت سن، انزوا و بیماری‌اش آگاه شد و این کتاب با مرگش ناتمام ماند. خاطرات یک خودپسند زندگی او را در پاریس مرور می‌کند و با شوخ‌طبعی در مورد تالارها، سالن‌های تئاتر و کنسرت و موزه‌هایی که او در زندگی‌اش به آن‌ها سر زده صحبت می‌کند. این کتاب به همراه کتاب خاطرات هانری برویارد که می‌توان گفت خودزندگی‌نامه است جزو مهم‌ترین آثار استاندال هستند که البته به فارسی ترجمه نشده‌اند.
خودزندگی‌نامه‌ی جان استوارت میل
جان استوارت میل (۱۸۰۶-۱۸۷۳) فیلسوف بریتانیایی سده‌ی نوزدهم بود. او گذشته از آن‌که نویسنده بود و در زمینه‌ی منطق، معرفت‌شناسی، اخلاق و اقتصاد قلم می‌زد، در عرصه‌ی سیاست نیز فعال بود. میل در زندگی‌نامه‌اش اشاره می‌کند که در ۲۱ سالگی دوره شدید افسردگی را از سر گذراند و با خواندن اشعار وردزورث بهبود پیدا کرد.
انتشارات مازیار سال 1380 این کتاب را با عنوان زندگی‌نامه‌ی خودنوشت جان استوارت میل با مقدمه‌ی هرولد لسکی و ترجمه‌ی فریبرز مجیدی منتشر کرد.
خودزندگی‌نامه‌های فردریک داگلاس
فردریک داگلاس (۱۸۱۸–۱۸۹۵) روزنامه‌نگار، دیپلمات و نویسنده‌ی اهل ایالات متحده آمریکا و یکی از رهبران بزرگ لغو برده‌داری در آمریکا بود. او سال ۱۸۴۵ در کتاب روایت زندگی‌نامه‌ی فردریک داگلاس، یک برده‌ی آمریکایی زندگی‌نامه‌ی دوران بردگی خود را نوشت. سال 1855 او خودزندگی‌نامه‌ی دیگری به اسم بردگی و آزادگی‌ام منتشر کرد. روایت جذاب و اثرگذار فردریک داگلاس از تجارب شخصی خودش به عنوان برده، حقایقی تراژیک درباره‌ی اسارت بشر را بازگو می‌کند: این‌که انسان چگونه به بردگی در می‌آید و این برده چگونه به کسی بدل می‌شود که سرانجام مشاور آبراهام لینکلن و نماینده‌ی دیپلماتیک ایالات متحد در هائیتی و جمهوری دومنیکن می‌شود. داگلاس خودزندگی‌نامه‌ی سومش را هم سال 1881 با عنوان زندگی و زمانه‌ی فردریک داگلاس منتشر کرد. هیچ یک از این کتاب‌ها به فارسی ترجمه نشده‌اند.
والدن: هنری دیوید ثورو
هنری دیوید ثورو (۱۸۶۳-۱۸۱۷) فیلسوف، نویسنده، شاعر و طبیعت‌گرای آمریکایی بود که بیشتر به خاطر نوشتن کتاب والدن شناخته شده است. والدن مجموعه‌ای از نوشته‌های کوتاه جستاروار است که ثورو در آن‌ها به اقتصاد، سرمایه‌داری، انقلاب صنعتی، زندگی بر پایه‌ی طبیعت و اخلاق انسانی وابسته و متأثر از تغییرات جهانی پرداخته است. کتاب در هجده فصل تنظیم شده است که هر کدام به موضوعی اختصاص دارد؛ بعضی مانند «مزرعه‌ی لوبیا»، «برکه‌ها» و «همسایگانی از وحوش» عمدتاً توصیفی هستند و مابقی مانند «اقتصاد» و «قوانین متعالی‌تر» ساختاری بیانی و استدلالی دارند. سال 1395 نشر روزنه این کتاب را با ترجمه‌ی سید علیرضا بهشتی شیرازی منتشر کرد.
هریت جیکوبز: وقایع زندگی یک دخترِ برده
هَریِت اَن جِیکوبز (1813-1897) نویسنده‌ی آفریقایی-آمریکایی بود که از بند بردگی فرار کرد و بعداً آزاد شد و در نهایت تبدیل به سخنگوی جریان لغو برده‌داری شد. جیکوبز شرح زندگی خود را در خودزندگی‌نامه‌ای با عنوان وقایع زندگی یک دخترِ برده نوشت و اولین بار به شکل متنی دنباله‌دار در روزنامه منتشرش کرد و سال 1861 با نام مستعار لیندا برنت آن را در کتابی مستقل چاپ کرد. وقایع زندگی یک دخترِ برده از نخستین کتاب‌هایی است که به مبارزات برده‌های زن برای آزادی، مبارزات آن‌ها در برابر آزار و اذیت جنسی و تلاش برای محافظت از نقش خود در جایگاه زن و مادر می‌پردازد.
پس از این‌که این کتاب تحت‌تأثیر جنگ داخلی آمریکا قرار گرفت و رو به فراموشی رفت، در اواخر قرن بیستم دوباره کشف شد. یکی از محققان (ژان فاگان یلین) در مورد این کتاب تحقیقاتی انجام داد و هریت جیکوبز را به عنوان نویسنده معرفی کرد و بسیاری از وقایع و افراد موجود در زندگی او را که با این خودزندگی‌نامه مطابقت داشتند، مستند کرد. این کتاب تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
تامس د. کوئینسی
تامس پنسن دِ کوئینسی (1785-1859) مقاله‌نویس اهل انگلستان بود که عمده‌ی شهرتش را مدیون یکی از مقاله‌هایش با عنوان اعترافات یک تریاک‌خور انگلیسی (منتشرشده در ۱۸۲۱) است. برخی محققان بر این باورند که د کوئینسی با انتشار این اثر آغازگر سنت ادبیات با مضمون اعتیاد در غرب بود. این کتاب که در زمان انتشار جنجال‌های بسیاری به راه انداخت حاصل تجربیات بیست‌ساله‌ی نویسنده از گرفتاری در دام اعتیاد است. نویسنده در این کتاب به شیوه‌ای جذاب و روایی، ماجراهای دوران کودکی، علت گرایش به مواد مخدر و مشکلاتی را که در پی گرفتاری به این مواد داشته بیان می‌کند. کوئینسی علاوه بر ابتکار و البته شجاعتی که در این زمینه از خود نشان داده سبکی دل‌نشین و فارغ از سرزنش و امرونهی را برای بیان جنبه‌های مختلف مشکلات اعتیاد و فرد معتاد برگزیده و همین شیوه سبب شده تا این اثر بعد از گذشت حدود 150 سال همچنان طراوت و تازگی داشته باشد. او در این کتاب به بیان توهمات، بی‌خوابی‌ها و تصاویر کابوس‌واری می‌پردازد که در دوران مصرف روزانه‌ی تریاک گرفتارشان بوده است و تصویری از دردها و لذات ناشی از مصرف تریاک را در برابرمان می‌نهد و به این ترتیب رابطه‌ای میان خودشناسی هنری و اعتیاد برقرار می‌کند، اتفاقی که راه را برای نسل‌های آتی، از بودلر گرفته تا بورخس، باز می‌کند. نشر روزگار نو این کتاب را سال 1395 با عنوان اعترافات یک معتاد انگلیسی با ترجمه‌ی مرضیه خسروی منتشر کرده است.
جان راسکین
جان راسکین (1819-1900) منتقد هنری انگلیسی در دوران ویکتوریا و نیز حامی هنر، طراح و نقاش، متفکر اجتماعی برجسته و نیکوکار بود. او در موضوعات متنوعی مانند زمین‌شناسی، معماری، اسطوره‌شناسی، پرنده‌شناسی، ادبیات، آموزش‌وپرورش، گیاه‌شناسی و اقتصاد سیاسی نوشته است. سبک نوشتن او و فرم‌های ادبی نوشته‌هایش به همان اندازه متنوع بودند. توصیفات ظریف هنری در نوشته‌های اولیه‌اش بعدها جایگزین گفتگویی ساده برای تأثیر بیشتر افکارش شد. او در تمام نوشته‌های خود بر ارتباط بین طبیعت، هنر و جامعه تأکید کرد. آخرین اثر بزرگ او خودزندگی‌نامه‌اش بود، Praeterita (به معنای «چیزهای گذشته»)؛ روایتی بسیار شخصی، انتخابی و فصیح از جنبه‌هایی از زندگی راسکین که به شرح تربیت او در خانواده‌ای بسیار محترم ویکتوریایی، سفرهای او، دوستان و روابط خود و توسعه و پالایش سلیقه‌های زیبا‌شناسی او می‌پردازد. این کتاب تا کنون به فارسی منتشر نشده است.
آلکساندر هرتسن: گذشته و اندیشه‌های من
الکساندر ایوانوویچ هرتسن (1812-1870) نویسنده‌ای انقلابی و متفکری برجسته در قرن نوزده بود. اندیشه‌های این متفکر قرن نوزده، نه در لحن و نه در مضمون هیچ تجانسی با نویسندگان و متفکرانِ متدین دوران خودش نداشت و درک آن به زمان‌های بسیار فراتری از دورانِ او رسیده بود. گذشته و اندیشه‌های من خودزندگی‌نامه‌ای مبسوط است که نوشتنش را اوایل دهه‌ی 1850 آغاز کرد. این متن که ابتدا به صورت دنباله‌دار در نشریه‌ی پُلیارینایا زِوِزدا چاپ می‌شد، پس از مرگ هرتسن به صورت کامل و مستقل منتشر شد. این کتاب نیز تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
ادموند گوس: پدر و پسر
سر ادموند ویلیام گوس (1849-1928) شاعر، نویسنده و منتقد انگلیسی بود. او در فرقه‌ی بسیار سخت‌گیر کوچک پروتستان، کلیسای برادران پلیموت، پرورش یافت اما به‌شدت از آن ایمان زده شد. شرح او از دوران کودکی خود در کتاب پدر و پسر به عنوان را اولین زندگی‌نامه‌ی روان‌شناختی می‌دانند. این کتاب به شرح رابطه‌ی بین یک پدر و پسر می‌پردازد؛ پدری به‌شدت مذهبی که نظریه‌های تکاملی همکار علمی خود چارلز داروین را رد می‌کند و پسری که بعد از گذشت دوران کودکی عقاید مذهبی پدرش را نفی می‌کند. این کتاب تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
دنیل پاول شربر: خاطرات بیماری عصبی من
دنیل پاول شربر (1842-1911) قاضی‌ای آلمانی بود که دچار سه بیماری روانی بود و معالجات روان‌پزشکی را سال ۱۸۸۴ در سن چهل‌ودو‌سالگی آغاز کرد و ۲۷ سالِ باقی عمرش را در رفت‌وآمد به بیمارستان‌ها گذراند. از جمله بیماری‌های او چیزی بود که بعدها به عنوان زوال عقل یا روان‌گسیختگی شناخته شد (اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی پارانویید). سال ۱۹۰۳ کتاب خاطرات بیماری عصبی من را به چاپ رساند که تبدیل به کتاب تأثیرگذاری در تاریخ روان‌پزشکی و روان‌کاوی شد. فروید در سال ۱۹۱۱ این کتاب را پایه‌ی مطالعات تأثیرگذارش درباره‌ی پارانویا قرار داد. این کتاب تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
یولیسیز سایمن گرانت
یولیسیز سایمن گرانت (1822-1885) هجدهمین رئیس‌جمهور آمریکا و قهرمان جنگ داخلی آمریکا از حزب جمهوری‌خواه بود که بین سال‌های ۱۸۶۹ تا ۱۸۷۷ میلادی، ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشت. یولیسیز گرانت در دوران بازنشستگی در شرکتی تجاری شریک شد که کار آن به ورشکستگی کشید. کمی بعد گرانت دریافت که به سرطان حنجره مبتلا شده، شروع به نوشتن خاطراتش کرد تا با پولی که از فروش خاطراتش به دست می‌آورد بدهی‌هایش را بپردازد و چیزی هم برای خانواده‌اش باقی بگذارد. مارک تواین که از مشکلات مالی گرانت باخبر شده بود، با گرانت قراردادی بی‌سابقه با حق‌التألیف ۷۵٪ از فروش کتاب را بست. یولیسیز گرانت در حالی که با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کرد کار بر روی کتاب خاطراتش را با شور و شوق آغاز کرد. او روز ۲۳ ژوئیه سال ۱۸۸۵، اندک زمانی پس از آن‌که آخرین صفحه‌ی خاطراتش را نوشت، درگذشت. خاطرات شخصی یولیسیز گرانت در فروش موفق بود و ۴۵۰۰۰۰ دلار (با محاسبه‌ی تورم حدود ۱۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸) به جولیا گرانت همسر یولیسیز رسید. خاطرات شخصی یولیسیز اس. گرانت بسیار مورد توجه عموم مردم، مورخان نظامی و منتقدان ادبی قرار گرفت. این کتاب نیز تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.
توضیحات مربوط به هر کتاب از منابع مختلف گردآوری شده‌اند.
بدون دیدگاه